Murail: Gondwana; Désintégrations; Time and again. Respectievelijk Frans Nationaal orkest en Ensemble L’itinéraire o.l.v. Yves Prin en Beethovenhalle orkest Bonn o.l.v. Karl Anton Rickenbacher. Salabert SCD 89 (56’08”). 1980-1987

De Franse componist Tristan Murail (1947) is een buitenbeentje in de componistenwereld. Een oorspronkelijke geest die zich weinig aantrekt van beproefde oude en nieuwe technieken en grondlegger is van de ‘spectrale muziek’. Deels ligt zijn basis in de elektronische muziek en de ervaring die hij als ondes martenot speler opdeed.

Gondwana of Gondwanaland was het zuidelijke supercontinent, bestaande uit gebieden op het zuidelijk halfrond dat ontstond na het uiteenvallen van Rodinië en deel uitmaakte van Pangea.

De schuivende landmassa’s zijn in het daaraan gewijde werk uit 1980 van Murail op basis van elektronisch opgewekte brede geluidspectra en analoog geluid verwerkt tot een kolkende massa aan geluidsgolven, clusters en voornamelijk massale klanken die hoewel het stuk in wezen voor een groot bezet orkest is geschreven, alles bijeen een bepaald pakkend, soms zelfs overweldigend totaalbeeld realiseren.

Met enige fantasie is hier te volgen hoe die enorme landmassa’s tot uitbarsting komen, zich uitbreidden en soms weer samengeperst. In de nuchtere praktijk gaat het vooral om gigantische geluidsgolven die nu eens vrij welluidend als een koraal, dan weer als random lawaaiuitbarsting klinken. Ruige, krachtige muziek.

Wat bescheidener van opzet is Désintégration voor 17 instrumenten en elektronisch geluid ( waarin haast een omgekeerd proces van climax tot elementen is toegepast en Time and again (1985) is een soort klank geworden Time Machine van Wells.

Het is aan te nemen dat deze mogelijk onder het toeziend oog en oor van de componist ontstane opname recht doet aan diens intenties.

Wie meer van Murail wil ervaren, zou ook Allégories voor instrumenten en elektronica (1990), Territoires de l’oubli (1977) en Vues aériennes (1986) op Accord 465.899-2 kunnen proberen.S