Marttinen: Strijkkwartetten nr. 1 op. 50, 2 op. 63 en 3 op. 228. Maris kwartet. MSQ 200201 (39’25”). 2002
Wanneer we de bekendste Finse componisten Sibelius Rautavaara en Saariaho vergeten en verder gaan zoeken, komen we tal van hier niet of nauwelijks bekende componistennamen tegen. Tot hen behoren Krohn, vader en zoon Merikanto, Järnefelt, Melartin, Palgren, Launis, Madetoja, Kaski, Ikonen, Hannikainen, Pimgoud, Tsaito, Törne, Carlson, Kilpinen, Roiha, Häikonen, Ranta, Mielck, Sohlström, Kuula, Kuusto, Sanninen, Salmenhaara, Johansson en Sallinen om maar een greep te doen. Teveel om op te noemen eigenlijk.
Onder hen neemt Tauno Marttinen (1912-2008) in zoverre een bijzondere plaats in omdat hij zo veelzijdig actief was en in diverse genres – orkestraal, concertant, kamermuziek, piano vocaal, opera, ballet, filmmuziek en zelfs een musical – het nodige bijdroeg. In totaal bracht hij ruim vierhonderd werken op zijn naam. In zoverre kan hij als veelschrijver worden bestempeld, wat ook meteen betekent dat niet elk opusnummer even interessant en hoogwaardig is.
Dat wijst er ook meteen op dat zijn idioom niet al te extreem kan zijn want anders had het niet op veel acceptatie kunnen rekenen. En inderdaad zijn strijkkwartetten neigen tot het laatromantische of neoklassieke, hebben meest een nogal donkere ondertoon en bezitten veelal korte kenmerkende korte herhaalde frasen en motieven, maar ook heel lyrisch bezonnen momenten. De stijl is daarmee wel heel persoonlijk.
Het eerste kwartet dateert uit 1969, toen de componist een dodecafonische fase achter zich had gelaten is vijfdelig (maar voltrekt zich binnen een kwartier) met een opvallend mooi largo misterioso. Ook beide andere kwartetten, het tweede uit 1971 en het derde uit 1983, munten uit door bondigheid.
Het Haagse Mariskwartet, bestaande uit violistes Dana Mihailescu en Brigitte Rebel, altvioliste Hedwig Smulders en cellist Frank de Gee heeft zich goed in deze materie ingeleefd en geeft van het drietal kwartetten zeer verzorgde, homogene en mooi geschakeerde vertolkingen die helder en dynamisch op de cd zijn gezet. Hooguit is de cello soms wat dominant. Daarmee is dit viertal een uitstekende pleitbezorger voor dit drietal werken op de première uitgave daarvan die zonder enige concurrentie is. Het bewuste schijfje is verkrijgbaar via de website van het kwartet , www.mariskwartet.nl.
Opvallend trouwens, die Nederlandse belangstelling voor Marttinen, getuige de hierna als eerste genoemde cd. Wie verder wil kennismaken met werken van de Fin, heeft misschien wat aan de andere opnamen uit het lijstje.
Marttinen: Divertimento voor hobo en slagwerk op. 127; Concert voor fagot en klavecimbel op. 40c; Pianosonate op. 90; Notre Dame op. 59. Bindert Posthuma (h), Hedwig Smulders (va), Frank de Gee (vc), Peter Wijnbergen (perc), Dirk Meijer (fag), Rixt van der Kooy (kl, piano), Cees van der Poel (org) e.a. Finlandia 0630-19053-2 (2 cd’s).
Marttinen: Symfonieën nr. 1 op. 2 en 8 op. 224; Vioolconcert op. 13. Pekka Kauppinen met het Lahti symfonie orkest o.l.v. Osmo Vänskä. BIS CD 701.
Marttinen: Fluitconcert op. 144 Concerto espagnole. Petri Alanko met het Lahti symfonie orkest o.l.v. Osmo Vänskä. BIS CD 687.
Marttinen: Rembrandt op. 11. Raimo Sariola (vc) en Hannu Bister (p). Musica Humana NECD 3581.
Marttinen: Voces intimae. Hämeenlinna muziek instituut kamerorkest. HMO CD-2000.
Marttinen: Andante religioso. Erkki Rautio en Izumi Tateno. Finlandia 544162.
Marttinen: Pianowerken. Jauni Samero. FC 9748.
Marttinen: Ilmatar, maagd van de lucht. Gunilla von Bahr (fl). BIS CD 150.