Müller: Klarinetconcerten nr. 3 in Bes, 4 in a, 5 in Es en 6 in g; Duo concertante in Es op. 23. Friederike Roth en Johannes Gmeinder met het Cottbus filharmonisch staatsorkest o.l.v. Evan Christ. MDG MDG MDG 901-1846-6 (65’54”). 2013
Müller: Klarinetkwartetten nr. 1 in Bes en 2 in e; Souvenir de Dobbéran. Friederike Roth (kl), Erika Le Roux (p), Wenzel Fuchs (kl) en het Berolina ensemble. Naxos 8.572885 (72’52”) 2012.
De Estse componist en klarinetvirtuoos Ivan Müller (1786-1854) werd geboren in de nadagen van Mozart, werkte als virtuoos aan het tsarenhof in St. Petersburg, verhuisde daarna naar Parijs en ontwikkelde daar in 1809 de clarinette omnitonique waarmee hij het aantal kleppen tot 13 uitbreidde, waarmee hij alle noten van de chromatische reeks over vier en een half octaaf speelbaar maakte. Zijn vinding maakte best opgang, maar in conservatieve omgeving hield men zich nog liever vast aan de Böhm klarinet. Zeker in Parijs zelf.
Weinig is nog op cd verschenen van deze componist die toch 112 werken schreef, daaronder logisch genoeg een vijftal klarinetconcerten uit de jaren 1820. Hier worden ze in omgekeerde volgorde gespeeld. Het eendelige Duo concertante dat terecht als lekker snoepje tot het laatst werd bewaard, is eigenlijk het fijnst als zangerige barcarolle met verderop heerlijk klarinetgekwetter.
Het idioom is naar verwachting post-Mozart elegant met Weberiaans aandoende mooie bel canto invloeden. Een hoogtepunten vormen de Bolero alla polacca uit het concert nr. 6 uitmaakt en het twaalf minuten lange Allegro brillante uit het ook ééndelige concert nr. 5.
Friederike Roth voelt zich bij dit attractieve idioom als een vis in het water, speelt fraaie roulades die een operakarakter hebben, kan heel extrovert zijn om dan ineens weer intiem te worden. Variatiedelen worden genuanceerd voorgedragen. In het Duo voegt Johannes Gmeinder zich met succes bij haar. Ook de begeleidingen zijn zorgzaam en geacheveerd.
Friederike Roth is ook prominent te horen in een tweetal klarinetkwartetten en het ooit erg populaire Souvenir de Dobéran, ansichtkaartmuziek van het zuiverste water. Bij de kwartetten gaat het om traditioneel gestructureerde werken waarin de mogelijkheden van Müllers vernieuwing mooi tot hun recht komen, zeker nu Roth ze met een als honing zo zoete en vloeiende toon voordraagt, daarbij geholpen door erg competente muziekcollega’s.