Nørgård: Symfonieën nr. 1 Sinfonia austera en 8. Weens filharmonisch orkest o.l.v. Sakari Oramo. Dacapo 6.220574 (57’09”). 2013
Tot en met nr. 6 waren de symfonieën van de Deense componist Per Nørgård (1932) al door het Deens nationaal omroeporkest onder leiding van Leif Segerstam opgenomen (Chandos CHAN 9450, 9491, 9533, 9904).
Symfonie nr. 1, de Sinfonia austera werd op éénentwintigjarige leeftijd geschreven, drie jaar later herzien, doch pas in 1963 voor het eerst uitgevoerd. In dit werk dat nog sterk leunt op Sibelius (symfonie nr. 1) en symfonie nr. 8 van Holmboe, zijn leraar, vinden we al kenmerken die voor de latere werken van betekenis zijn, om verder te zwijgen van Nielsen, serialisme en verder weg spectrale muziek en jazz.
Daarbij gaat het om korte motieven met een signaalwerking die wel in onderlinge relatie staat. De tonaliteit is behoorlijk vrij als blijk van een nieuwe beweging in de muziek, volgens de componist zelf. De intervallen zijn vaak klein. Zo blijkt de componist tegelijk een traditionalist en een vernieuwer te zijn.
Waar de componist in nr. 1 nog op zoek is naar een eigen stem, heeft hij die natuurlijk in de eveneens driedelige nr. 8 uit 2011 al lang verwezenlijkt. Het werk kan zo als een soort samenvatting van alle ervaringen worden beschouwd. Hier heeft het wat sombere, introspectieve en strenge karakter van de Sinfonia austera plaats gemaakt voor een extraverter, levendiger, vriendelijker, veerkrachtiger muziek. Het product van een vruchtbare geest.
Dat voor deze cd première van nr. 8 niet een Deens orkest maar het niet bepaald als pleitbezorger van hedendaagse muziek bekende Weens filharmonisch orkest werd gebruikt, blijkt een goede greep; dat het resultaat zo geslaagd is, danken we natuurlijk ook aan de inzet van de Finse dirigent Sakari Oramo. De verklankingen hebben een energiek, toegewijd en precies karakter en ze klinken heel welluidend. Dat het om een zaalopname gaat is nauwelijks aan wat bijgeluiden te merken. Aantrekkelijk is nog dat het om twee zulke verschillend geaarde composities gaat.