CD Recensies

NORDGREN: DIVERSE WERKEN

Nordgren: Symfonie voor strijkorkest op. 43; Concert voor strijkorkest op. 54; Koko maailma valittanee op. 26b (De hele wereld zal bewenen); Hoboconcert op. 116. Anni Haapaniemi (h) met het Ostrobotnisch kamerorkest o.l.v. Juha Kangas. Alba ABCD 294 (67’24”). 2009

 

Nordgren: Concert voor klarinet, 3 volksmuziekinstrumenten en klein orkest op. 14; Symfonie nr. 1 op. 20. Christoffer Sundquist (kl), Anna-Karin Korhonen (citer), Likka Heononen (lier) en Markku Lepistö (acc) met het Fins omroeporkest o.l.v. Juha Kangas. Alba ABCD 359 (62’11”). 2011

 

Nordgren: Concert voor piano, strijkorkest en slagwerk nr. 2 op. 112; Liederen op gedichten van Edith Södergren op. 123 nr. 1-4; Pianoconcert voor de linkerhand en kamerorkest nr. 3 op. 129. Henri Sigfridsson (p) en Monica Groop (ms) met het Ostrobotnisch kamerorkest o.l.v. Juha Kangas. Alba ABCD 399 (63’12”). 2015

 

In Juha Kangas vond de Finse componist Pehr Henrik Nordgren (1944-2008) een van zijn grootste pleitbezorgers. Dat gaat terug tot 1970 bij de première van het Concert voor klarinet, drie volksinstrumenten en klein orkest waarvan hij niet alleen de première gaf, maar ook de harppartij speelde. Met het Ostrobotnisch kamerorkest gaf hij veel werken in opdracht en nam deze gelukkig ook vaak op. Het oeuvre van Nordrgren is echter veel omvangrijker.

Hier stellen we een paar composities voor. De eerste samenwerking tussen componist en dirigent vond plaats bij het korte De hele wereld zal bewenen dat oorspronkelijk was geschreven voor een amateurorkest, maar later werd de bewuste hymne bewerkt. De eerste vijf noten  E-G-A-B-C vormen een soort lijfthema dat in latere werken terugkeert, bijvoorbeeld aan het begin van de symfonie nr. 8 uit 2006.

De Symfonie voor strijkorkest is een van de eerste substantiële werken voor het Ostrobotnische orkest. Het gaat om een vijfdelig werk met duidelijke Bartókinvloeden in de ritmische energie.  

De drie delen van het Concert voor strijkorkest dragen de titels Voorgevoelens van slechte dagen, Dans je zorgen weg en Laat gebed voor bereikte vervulling. Het gaat om achteraf toegevoegde begrippen die de luisteraar iets van de bedoelingen van de componist moeten zeggen. Nuchter bezien gaat het om een vaag en onderzoekend eerste deel, een scherzo en een lange, hymne-achtige finale die de kans op hoop uitdrukt.

Bij het Hoboconcert was het de bedoeling van de Zweedse hoboïste Helén Jahren aan wie het werk is opgedragen, dat gebruik zou worden gemaakt van nieuwe speeltechnieken om aan te tonen dat het instrument tot meer in staat is dan tot verdroomde pastorales. Maar Norgren ging daar niet op in en de integratie van volksmelodieën bleef belangrijker voor hem. Dat leidt tot een enigszins elegische sfeer en niet te vlotte tempi, maar is in wezen best mooi en de contemplatieve opvatting van Anni Haapaniemi past daarbij.

Aardig gevonden is de combinatie van een klarinetsolo met een prominent aandeel van citer, lier en accordeon in het Klarinetconcert met folkloristische trekken, ook al zullen we die net alle herkennen in West Europa. Het werk is exemplarisch voor de bedoeling van de componist om een fusie van allerlei verbeeldingen tot stand te brengen. Christoffer Sundqvist doet zijn reputatie als klarinetvirtuoos gestand.

De symfonie is ook een pionierswerk uit een tijd toen de integratie van volksmuziek in serieuze muziek nog niet zo gewild was. Soms doet die integratie wel wat ongemakkelijk aan. Dan komen ook ineens gedachten aan de late werken van Shostakovitch op.

De derde cd draagt de titel Storm en angst en bevat recente werken uit de periode 2001/4. Het

Pianoconcert nr. 2 is uit 2001, het linkerhand concert in de traditie van Ravel en Prokofiev uit 2004. De Sångcykel till dikter av Edith Södergren voor mezzo, strijkorkest en harp dateert uit 2003 en opgedragen aan Monia Groop die het werk met warme stem en veel engagement voordraagt. Ook het aandeel van pianist Henri Sigridsson valt te loven en gezien de jarenlange verbintenis tussen componist, orkest en dirigent is niet anders te verwachten dan dat alle resultaten naar wens zijn. Alba toont zich een van veel verantwoordelijkheidsgevoel bewuste toewijding aan het werk van Nordgren. Daarvan valt nog heel wat meer op te nemen.