Nietzsche: Heldenklage; Ungarischer Marsch; Edes titok; So lach doch mal; Da geht ein Bach; Im Mondschein auf der Puszta; Ermanarich, symfonisch gedicht; Mazurka; Aus der Czarda; Das zerbrochene Ringlein; Albumblatt; Das Fragment an sich; Hymnus an die Freundschaft 1-7. Jeroen van Veen. Brilliant Classics 95492 (66’52”). 2016
Was de filosoof Friedrich Nietzsche (1844-1900) een gemankeerde componist? Waarschijnlijk nauwelijks, maar muziek speelde wel een belangrijke rol in zijn leven en werk. Als autodidact met een leerboek van Albrechtsberger uit Beethovens tijd bij de hand schreef hij een vijftigtal werken die nu nog ter beschikking zijn. Het gaat vooral om korte pianowerken en liederen. Hans von Bülow was verbaasd over een vierhandig pianowerk met de titel ‘Manfred meditatie’.
Het leeuwendeel van de pianowerken dateert uit de jaren 1860 toen Nietzsche nog Wagnerbewonderaar was. Maar daar blijkt hier eigenlijk niets van. Eerder is zijn muziek lichtvoetig en aforistisch met een quasi improviserend karakter.
Het omvangrijkst is de zevendelige, zo’n twintig minuten durende Hymnus an die Freundschaft, waarschijnlijk het laatste werk van de componist en later nog herzien en voorzien van tekst van Lou Andreeas-Salomé op wie hij verliefd was. Later maakte een andere componist daar nog een versie voor koor en orkest van.
Jeroen van Veen, met zijn voorkeur voor minimalistische muziek, draagt dit alles onopgesmukt en toegewijd voor.
Onbegrijpelijk is alleen dat hij, die Fragment an sich al in 2000 op Van Veen Productions PP 2011 had voorgedragen, niet meteen de volledige pianowerken van Nietzsche vereeuwigde. Nu ontbreken: Einleitung; Sturmmarsch; Sonatine op. 2; Pianosonate in D; Klavierskizze; Sonate in G; Skizze zu Byron’s Foscari; Fugenfragmente; Schluss eines Klavierstücks. Of beschouwt hij deze als niet van Nietzsche zelf afkomstig? Het zijn werken die Michael Krucker in 2007 wel in zijn volledige uitgave vastlegde (New Classical adventure 60189). Voor het geheel had hij 78’43”) nodig, wat betekent dat het er op Brilliant best nog bij had gekund. De Sonatine op. 2 had zelfs van Bizet kunnen zijn.