Novák, V.: Pan, klankgedicht voor piano op. 43. Tobias Borsboom. Piano Classics PCL 10219 (56’05”). 2020

 

Het ‘klankgedicht’, of beter ‘gedicht in klanken’ van de Tsjechische componist Víteslav Novák (1870 - 1919) uit 1910 blijk wat onverwacht tot de belangrijkste pianowerken uit de vorige eeuw te behoren. Novák schreef het op veertigjarige leeftijd op het hoogtepunt van zijn populariteit. Het werk bestaat uit vijf delen ‘Proloog’, ‘Bergen’, ‘Zee’, ‘Bos’ en ‘Vrouw’ met een vrij dichte textuur en wat orkestraal van aard. Geen wonder dat Novák het orkestreerde. In die vorm is het te horen van Zdenek Bilek (Marco Polo 8.223325).

Het gaat in deze compositie om natuurimpressies, net als in zijn V Tatrách op. 26 (In de Tatras) (Falletta, Naxos 8.573683). Hij verkeerde het liefst in de bergen en dat is goed te horen in het tweede deel.

Intussen gaat het om een complex en ambitieus werk dat niet onmiddellijk al zijn geheimen prijsgeeft. Gezien de vrij lange duur is het sporadisch te horen in de concertzaal, dus fijn dat er enige cd opnamen van zijn.

Tobias Borsboom nam vorig jaar Pan op mede ter herdenking van de honderdvijftigste verjaardag van de componist. Het is een moedige poging die respect verdient, maar die lang niet zo evocatief en levendig is is als de nog steeds maatgevende vertolking van František Rauch (Supraphon SU 3744-2 2113, 3 cd’s) en Margaret Fingerhut (Chandos CHAN 9489) die zich wat meer tijd gunt.