CD Recensies

NOORDT, VAN: ORGELWERKEN (COMPLEET)

Noordt, van: Orgelwerken (compleet). Sweelinck: Variaties over ‘Erbarm dich, mein, o Herre Gott’ SwWV. 303/S.41; van Noordt: Psalmen nr. 2, 6, 7, 15, 22, 24, 38, 50, 116, 119.;  Fantasieën nr. 1 in d, 2 in d, 3 in e, 4 in e, 5 in C, 6 in G; ‘Erbarm dich mein, o Herre Gott’; Scheidemann: Koraalvariaties over ‘Ebarm dich mein. o Herre Gott’ WV. 4. Manuel Tomadin. Brilliant Classics 95895 (2 cd’s, 2u., 20’11”). 2020
 
De Amsterdamse componist en organist Anthoni van Noordt (ca. 1619 - 1675) werd in 1652 organist van de Nieuwezijdskapel en daarna van 1664 tot 1673 van de Nieuwe Kerk. Zijn orgelcomposities zijn in de stijl van Sweelinck en de Noord-Duitse orgelschool.
Zijn ‘Tabulatuurboeck van psalmen en fantasyen’ met 10 Psalmen (waarvan 9 met variaties) en 6 fugatische Fantasieën uit 1659 was geen succes. Zijn tijdgenoot Constantijn Huygens oordeelde daar erg gereserveerd over. Het boek was wel de eerste publicatie van klavierwerken sinds de psalmbewerkingen van Spuy. Bedenk daarbij dat Sweelinck, de schakel tussen Spuy en Van Noordt maar het is nooit in druk verschenen. 
Deze cd’s beluisterd hebbend, lijkt Huygens niet helemaal ongelijk te hebben gehad. De stijl van de muziek, hoe vakkundig ook, was eigenlijk te ouderwets en conventioneel voor het midden van de zeventiende eeuw. Dat bezwaar wordt tegenwoordig minder gevoeld, vanwege onze afstand tot die tijd en vanwege de toch al enorme leemtes in onze vaderlandse muziekgeschiedenis en de geringe kennis daarvan. Het is in elk geval een zeer serene wereld, die doet denken aan de verstilde kerkinterieurs van zijn tijdgenoot, de schilder Peter Saenredam.
Omlijst door orgelwerken van Jan Pieterszoon Sweelinck (1562 - 1621) en Heinrich Scheidemann (c. 1595 - 1663) die grote invloed hadden op Van Noordt voert, koos de in oude muziek gespecialiseerde Italiaanse organist Manuel Tomadin voor de uitvoering van deze werken het Stellwagen orgel (1637) uit de St. Jacobikerk in Lübeck. Met zijn voordracht maakt hij een stijlvolle en overtuigende indruk, net als eerder Chiel-Jan van Hofwegen op het Duyschot orgel uit de dorpskerk in Hendrik-Ido-Ambacht (Excellent Recordings ER 34118) uit 2016.