Nono: Fragmente-Stille, An Diotima; Hay que caminar. Arditti kwartet. Auvidis Montaigne MO 789005 (63’50”). 1993

Nono’s enige werk voor strijkkwartet, Fragmente-Stille, An Diotima ontstond in 1980. Het is een wat wonderlijn geconcipieerd, maar op een bepaalde manier heel treffend stuk. De componist plaatste een 52-tal raadselachtige citaten uit gedichten van Hölderlin boven de noten om de musici de helpen om de muziek beter te begrijpen.

De muziek zelf is als een meditatie over die teksten en wanneer het strijkkwartet al ooit een traditie verkreeg van een discussie tussen vier stemmen, dan gaat het hier meer om een collectieve poging om de gevoelens te articuleren in het zicht van een overweldigende stilte.

Er schuilt echt kwetsbaarheid in de manier waarop de instrumenten spreken: nu eens aarzelend, dan weer vol energieke vaart, maar wel voortdurend met het idee van dwingende noodzaak.

Fragmente-Stille, An Diotima (de leraar van Socrates) is een spirituele compositie en vergt een uiterste concentratie van de luisteraar – pas dan krijgen de schijnbaar willekeurige gestes en de nerveuze felheid betekenis.

Nono’s laatste compositie, Hay que caminar, soñando is ook een heel introspectief stuk, nu voor twee violen die wisselende plaatsen innemen tijdens de uitvoering.  

Waarschijnlijk is er geen strijkkwartet dat zo ervaren en doorkneed is wanneer het om eigentijdse kwartetwerken gaat als het Arditti kwartet. Hier combineert de hechte groep in gelijke mate virtuositeit en intensiteit. Zo wordt met name de treffend ruwe teerheid van eerstgenoemd werk blootgelegd. Een opname van het LaSalle kwartet (DG 415.513-2) voldoet naar verhouding wat minder.