Prokofiev: Pianosonate nr. 8 in Bes op. 84; Beethoven: Pianosonate nr. 32 in c op.111. Lisa Smirnova. Paladino PMR 0077 (54’27”). 2015
In de gauwigheid was niet te vinden wanneer de Russische, in Duitsland wonende Lisa Smirnova een pianorecital in het Concertgebouw gaf. Het is waarschijnlijk ergens medio jaren negentig vorige eeuw geweest. Paladino Music is een Weens cd label dat de hand wist te leggen op bij die gelegenheid gemaakte radio opnamen.
Het blijkt de moeite waard dat dit materiaal nu voor bredere verspreiding beschikbaar is. De achtste pianosonate is het sluitstuk van ’s componisten oorlogssonate trilogie. Sviatoslav Richter maakte er in 1963 een onvergetelijke opname van (DG 423.573-2).
Maar ook Lisa Smirnova toont hier een hoge mate aan meesterschap. Na de verlangende introspectie van het temperamentvolle begin en de evocatie van een hoffelijker verleden in het andante, vormt de ritmische spanning en de welluidende kracht van de finale een ideale climax.
Raadselachtig blijft waarom Prokofievs biograaf Nemtsov hier een onderliggend programma veronderstelde, dat eindigt met ‘heldhaftige troepen die resoluut verder marcheren om alles op hun pad te vernietigen’. Het gaat er namelijk wel fel, maar gelukkig niet agressief aan toe.
Diie laatste opvatting strookt ook met de voordracht van Smirnova. Ze overtuigt haast nog meer dan Guy (Naïve V 4898), Lill (ASV CDDCA 755 en von Eckardstein (MDG 604-1141-2) en evenaart Ashkenazy (Decca 468.3497-2).
Hierna zal het niet verbazen dat zij ook een heel fijne laatste sonate van Beethoven – waar de rivaliteit een stuk groter is – neerzet. In de twee delen – een allegro en een adagio, een finale ‘ontbreekt’ – brengt zij structurele eenheid aan door de beroering van het eerste deel beteugeld uit te voeren en het tweede in al zijn verheven sereniteit tot bloei te brengen.
Dat wekt herinneringen aan andere hoogwaardige interpretaties, zoals die van Pollini (DG 471.355-2), Goode (Nonesuch 7559-7911-2), Uchida (Philips 475.6935), Pletnev (DG 471.157-2) en Schiff (ECM 476.619-2).