CD Recensies

PARMEGIANI: MUSIQUE CONCRÈTE

Parmegiani: Violostries; Pour en finir avec la pouvoir d’Orphée; Dedans-dehors; Rouge-mort: Thanatos; Exercisme nr. 3; Le présent composé. AMG INA C 1012/3 (2 cd’s, 2u., 07’37”)/ 1992

Henry: Biduele en mi; Musique sans titre; Fantasia; Concerto des ambiguités; Micro rouge 1, 2; Dimanche noir; Sonatine; Tabou clairon; Antiphonie; Vocalises; Astrologie; Voile d’Orphée; Kesquidi; Spatiodynamisme; Spirale; Haut-voltage; Coexistence; Entité. Mantra 032 (3 cd’s, 3u., 23’11”). 1991

Het was een muzikaal verschijnsel van korte duur, maar het is toch wel aardig om er aan de hand van dit paar voorbeelden nog even aan te herinneren.

In de tweede helft van de jaren vijftig vorige eeuw toen in Nederland het Utrechtse Instituut voor sonologie werd opgericht en Henk Badings en Dick Raaymakers hun enige elektronische stukken bij Philips opnamen, was in Frankrijk een groepje geluidskunstenaars (mag je ze componist noemen?) dat platweg gezegd van lawaai muziek maakte. Omgevingslawaai, huis-tuinen keukenklanken raakten eind jaren vijftig als musique concrète een poosje, maar niet blijvend in zwang dankij de komst van de meersporige taperecorder.

Het begon met geluid in omgekeerde volgorde af te spelen, maar met handig knip- en plakwerk kon worden gegoocheld met op de band vastgelegde geluiden. Van piepende deuren, krakende vloeren, zuchtende dames tot verkeerslawaai werd tot ‘composities’ omgetoverd.

De grote man achter deze beweging was Pierre Schaeffer (1910 - 1995), maar van hem is alleen verspreid over verzamelprogramma’s wat bewaard gebleven.

De Franse geluidstechnicus Bernard Parmegiani (1927 - 2013) was   gelukkiger. Hij was werkzaam bij de Franse omroep en lid van de in 1951 opgerichte Groupe de recherches de musique concrète. Hij werkte samen met Xenakis en vooral ook Pierre Schaeffer en Pierre Henry (1927 - 2017). Laatstgenoemde is het uitvoerigst gedocumenteerd.

Voor een keer is het nog el aardig om iets van die oude tapewerken te proeven.