CD Recensies

PRAETORIUS: ADVENTS EN KERSTMUZIEK

Praetorius: Advent en Kerstmuziek. ’Nun komm der HeidenHeiland’, ‘In dulci jubilo’, ‘Vom Himmel hoch, da komm ich her’, ‘Puer natus in Bethlehem’, ‘Conditor alme siderum’, ‘Gelobet seist du Jesu Christ’, ‘Resonet in laudibus’, ‘A solis ortu cardine’. Barockconsort Bremen o.l.v. Manfred Cordes. CPO CPO 777.327-2 (67’33”). 2007
 
Michael Pratorius (of eigenlijk Michel Schultheisz of gewoon Schulze) werd in 1571 geboren in Creuzburg bij Eisenach en overleed in 1621 in Wolfenbüttel. Twee dingen verleenden hem een grote betekenis: zijn driedelig traktaat Syntagma musicum waaraan hij van 1615 tot 1620 werkte. Het is een soort encyclopedie van de muziektheorie en -praktijk uit die tijd. Het eerste deel behandelt de kerkmuziek en bevat een schat aan citaten uit oudere bronnen. Het tweede deel geeft een overzicht van de gangbare muziekinstrumenten.
Verder werd hij vooral bekend met zijn eigen kerkmuziek. Samen met Schütz illustreerde hij de Lutherse traditie. Hij gebruikte daarbij de meerstemmigheid van de Italiaanse stijl die hij leerde bij Giovanni Gabrieli bij wie ook Schütz les had.
Praetorius bracht de meeste tijd van zijn loopbaan door in dienst van Duitse prinsen en hoewel hij ook instrumentale verpozingsmuziek componeerde, lag steeds de nadruk op religieuze muziek. De op deze cd verzamelde koorliederen voor de Advents en Kersttijd zijn daarvan een goed voorbeeld.  Elk daarvan heeft als basis een bekende Latijnse of Duitse hymne die steeds wordt herhaald, maar zelden saai wordt vanwege de ingenieuze begeleiding en de variaties die elk couplet krijgt.
Een mooi voorbeeld daarvan is ‘Vom Himmel hoch’. Het eerste thema wordt gespeeld door het kleine instrumentale ensemble, daarna vierstemmig gezongen. Twee sopranen zingen het volgende couplet, begeleid door twee fluiten, op hun beurt gevolgd door een sopraan, begeleid door viola da gamba’s.
Sommige liederen zijn complexer, zoals ‘Gelobet seist du Jesu Christ’. Die grote afwisseling is een van de aantrekkelijke kanten van dit repertoire.
De uitvoering is in handen van studenten van Muziekacademie uit Bremen, gedirigeerd door een leraar, die is gespecialiseerd in ‘oude muziek’. Kennelijk is lang en hard gestudeerd op dit repertoire, want het vrij kleine ensemble, dat bestaat uit vier sopranen, een alt, tenor en bas, vier blokfluiten, vier gamba’s, een harp en een orgelpositief komt tot bewonderenswaardig mooie interpretaties. Luister maar naar ‘In dulci jubilo’. Hooguit ‘Puer natus’ is iets minder geslaagd.
Een mooie cd voor wie eens andere dan de gebruikelijke Kerstsfeer muziek wil horen.