Prokofiev: Vioolconcert nr. 2 in in g op. 63; Sonate voor 2 violen in C op. 56; Vioolsonate nr. 1 in f op. 80. Janine Jansen met resp. het Londens filharmonisch orkest o.l.v. Vladimir Jurowski, Boris Brovtsyn (v) en Itamar Golan (p).
Schönberg: Verklärte Nacht op. 4; Schubert: Strijkkwintet in C D. 956. Janine Jansen, Boris Brovtsyn, Maxim Rysanov, Amihai Grosz, Torleif Thedéen en Jens Peter Maintz. Decca 480.6687 (2 cd’s, 72’57” en 83’11”). 2011/2
Prokofiev: Vioolconcerten nr. 1 in D op. 19 en 2 in g op. 63. Sonate voor vioolsolo in D op. 115. Arabella Steinbacher met het Russisch nationaal orkest o.l.v. Vasily Petrenko. PentaTone PTC 5186-395 (64’27”). 2012
Primair appelleert dit tweetal voorlopig alleen gebundeld verkrijgbare cd’s aan de vele fans van Janine Jansen omdat de samenstelling wat ongewoon divers is of misschien juist daardoor ook aantrekkelijk. Logisch is zij de centrale figuur, maar het is wat wonderlijk om concertante en kamermuziek van Prokofiev te combineren met de vreemde bedgenoten Schubert en Schönberg.
Voor de hand liggender waren beide vioolconcerten van Prokofiev samen, Schuberts kwintet apart of met bv. De Quartettsatz en Schönberg met Bergs strijkkwartet of Lyrische suite te combineren. Maar goed: men was afhankelijk van beschikbaar materiaal en wat zal de muziekhebber klagen, geconfronteerd met dergelijk geëngageerde vertolkingen.
Wat fijn dat Janine Jansen na haar burn-out weer helemaal in oude, misschien zelfs betere, rijpere vorm terug is. In het tweede concert laat ze haar volle toon horen en demonstreert ze haar gevoel voor ritme zowel als dat voor mooi lange lijnen. In de andere werken tempert ze haar toon btot ideaal kamermuziekniveau en is ze niet beducht om de expressiviteit van deze weken te tonen. Zowel de hardere, energieke als de lyrischer kant van deze werken komt mooi over.
Steinbacher, een van die andere geweldige jongere violistes, koppelde handiger beide vioolconcerten en had nog plaats voor de solosonate. Toevallig verscheen haar opname tegelijkertijd. Die opname klinkt een fractie mooier dan de Decca uitgave, maar groot is het verschil niet. Op het punt van engagement, fantasie en differentiatie laat ze vrijwel geen wens onvervuld, maar net als Jansen weet ze ook raad met de verdroomde en ironische momenten. Zo ontstond weer een der betere versies van beide werken, mooi aangevuld met de solosonate waarin ze Shaham (DG 447.758-2), tot nu toe een der besten, minstens evenaart.
Wat de vioolconcerten betreft leveren vooral Znaider (RCA 74321-87454-2), Vengerov (Warner 0927-49567-2) en Bell (Decca 475.671-2) het beste vergelijkingsmateriaal, wat de vioolsonate aangaat Repin (Warner 0927-49637-2). Maar in het geval van Jansen heeft vergelijken bij zo’n gemengd programma weinig zin. Het is take it or leave it. Ik zou zeggen: take it! En Steinbacher ligt hoe dan ook mee voorop.
Het Prokofiev programma van Jansen wordt ook separaat aangeboden op Decca 478.3546, maar voor de Nederlandse markt ook in de actie Aangenaam Klassiek ook samen met het Schubert/Schönberg programma dat apart beschikbaar wordt op Decca 478.4621. Een verleidelijk aanbod, want naar bekend worden tijdens het Jansen festival meestal heel goede prestaties geleverd. Dat was ook het geval toen Schönbergs Verklärte Nacht in de oorspronkelijke strijksextetvorm en Schuberts strijkkwintet werden uitgevoerd. Vergelijk maar eens met de prachtige historische opname uit 1950 van Alvin Dinkin, Kurt Reher en het Hollywood kwartet (Testament SBT 1031) die het ook met het Schubertkwintet combineerden.
Gelukkig was Mischa Maiksky niet aanwezig om mogelijk roet in het eten te gooien. Wat me nu horen is een goed voorbereid ensemble met een primarius die duidelijk richting aangeeft en in teamverband tot een heel mooi stel uitvoeringen komt waarvan het stijlverschil haast vanzelf naar voren komt. Bij Schubert is de concurrentie moordend en het mag dan zijn dat de studio opnamen van het Hagen kwartet met Schiff (DG 439.774-2) en het Berg kwartet ook met Heinrich Schiff (EMI 566.890-2) iets geperfectioneerder zijn, hier wordt vooral herinnerd aan de bijzondere Casals Festival opname van Stern, Schneider, Katims, Tortelier en Casals uit 1952 (Sony 0746-45899-2). Een groter compliment is haast niet denkbaar.