Pärt: Pianosonatines nr. 1 en 2 op.1; Partita op. 2; Variaties ter genezing van Arinuschka nr. 1-6; Voor Alina; Voor Anna Maria; Lamentate. Ralph van Raat met het Radio Kamerorkest o.l.v. Jo Ann Falletta. Naxos 8.572525 (65’53”). 2010
Aan de hand van de pianowerken op deze cd is heel mooi de compositorische ontwikkeling van Arvo Pärt te volgen. Het begint in zijn seriële, de Sovjets mishagende begintijd met in 1958/9 met de beide Sonatines waarin men nog een schaduw van Prokofiev meent te horen en de Partita met zijn ook duidelijk nog tonale inslag, kreeg in de jaren zestig een atonaal karakter en werd na een periode van ‘artistieke stilte’ in de jaren zeventig simplistisch (minimalistisch) met ontroerende eigenschappen.
Für Anna Maria (2006) is heel bondig en betekende een nog verdere muzikale versobering met een herleiding tot één simpele melodielijn. Ook de eerder, in 1977 geschreven Zes Variaties ter genezing van Arinuschka zijn trouwens heel kort en zeer contemplatief.
Het belangrijkste werk komt het laatst: het tiendelige Lamentate uit 2003 dat werd geschreven voor Anish Kapoor’s gigantische, tien verdiepingen (ongeveer 152m) hoge sculptuur Marsyas uit 2002 met daaronder kleine figuren ter illustratie van de grootte in de Londense Tate Modern. Het beeld is geassocieerd met het sterven, het ogenblik ‘waarop men ‘werkelijk de waarheid ontdekt’. Feitelijk is sprake van een 35 minuten durend pianoconcert. Lange adempauzes en dramatische timbres moeten de grandeur onderstrepen. De begeleiding is karig gehouden.
Met Ralph van Raat als meer dan voortreffelijk gids kan men dit alles optimaal ondergaan. Jammer hooguit dat de enige andere solo pianowerken, Diagramme op. 11 en de 4 Easy Dances ontbreken. Mogelijk hadden ze er nog bij gepast.