CD Recensies

RIMSKY-KORSAKOV,: SYMFONIEËN NR. 1-3 E.A.

imsky-Korsakov: Symfonieën nr. 1 in e op. 1,  2 in fis op. 9 ‘Antar’ en 3 in C op. 32; Ouverture Russisch Paasfeest op. 36; Capriccio espagnol op. 34. Göteborg symfonie orkest o.l.v. Neeme Järvi. DG 423.604-2 (2 cd’s, ). 1987

 

Rimsky-Korsakov: Symfonieën nr. 1 in e op. 1 en 2 in fis op. 9 ‘Antar’. Russische Staatsorkest o.l.v. Jevgeny Svetlanov. RCA 09026-62558-2 (66’37”). 1993

 

Rimsky-Korsakov: Symfonieën nr. 1 in e op. 1 en 3 in C op. 32; Fantasie over Servische thema’s op. 6. Maleis’ filharmonisch orkest o.l.v. Kees Bakels. BIS CD 1477 (66’48”). 2002

 

Rimsky-Korsakov: Symfonieën nr. 1 in e op. 1 en 3 in C op. 32. Berlijns Omroeporkest o.l.v. Gerard Schwarz. Naxos 8.573581 (58’29”). 2015

 

Niemand zal durven beweren dat de drie symfonieën van Rimsky-Korsakov ten onrechte verwaarloosde meesterwerken zijn. Dat kan ook haast niet, want nr. 1 werd op 17-jarige leeftijd toen Rimsky marine cadet was geschreven. Later noemde hij het een ‘onwaardige compositie’ waarna het stuk net als de beide andere symfonieën aan tal van veranderingen werd onderworpen toen – getuige menig later werk – de componist een meester was geworden in muzikale techniek en orkestrale kleurwerking.

Het begin van de eerste symfonie heeft veel van het begin van Schumanns nr. 4 en bevat een prachtig lyrisch tweede thema in het eerste deel. Glinka had nog een andere peetvader van dit werk kunnen zijn.

Hoe verschillend klinkt symfonie nr. 2  met de bijnaam Antar. Deze Antar was een Oosterse held die in de Sham woestijn met zijn geliefde fee Gul-Nazar niet alleen de vreugde en de liefde deelt, maar ook strijd moet leveren tegen een gevleugeld monter, aardig naar het voorbeeld van Berlioz met zijn idée fixe. Keurig in de nationalistische stijl van het Machtige Hoopje (met Moesorsky, Balakirev en Borodin).

De derde symfonie brengt een terugkeer naar een meer academisch concept. Het werk bevat interessante ideeën en is goed geconstrueerd en vrij licht georkestreerd.

Järvi sr. was de eerste die het drietal symfonieën bijeen bracht en aanvulde met de ouverture (Groot) Russisch Paasfeest. Een ook heel kleurige compositie, net als uiteraard het Capriccio espagnol. Hij maakte er een waar feest van en vestigde een gouden standaard. Deze opname verdient nog steeds de volle aandacht.

Daarna verschenen nog enige opnamen die beperkter van opzet zijn, maar eveneens de aandacht waard.

In een wat oudere opname accentueert Svetlanov vooral de Slavische kant van Rimsky met een typisch Russische vibratorijke klank (hoorns).

Wat onverwacht verrast Bakels in Kuala Lumpur het een verfijnde glanzende, mooi gefraseerde eerste en derde symfonie en verrast met de vrij onbekende Fantasie die met een warme hoornsolo begint en door een sprankelend helder allegro wordt gevolgd. 

Nieuwkomer is Gerard Schwarz die nu in Berlijn opduikt en een gedegen eerste en derde symfonie in goede klank op een goedkoop label neerzet. Ook dat heeft aantrekkingskracht.