Rachmaninov: Pianoconcert nr. 2 in c op. 18; Corellivariaties op. 42. Vanessa Benelli Mosell met het Londens filharmonisch orkest o.l.v. Kirill Karabits. Decca 481.4393 (54’08”). 2016
Geen begin van een pianoconcert is zo beroemd als de akkoorden waarmee Rachmaninovs Pianoconcert nr. 2 begint. De componist lijkt uit een duistere onzekerheid op te stijgen naar het stralende zelfvertrouwen van de lange melodie die volgt.
Rachmaninov had niets noemenswaardigs gecomponeerd sinds de rampzalige première van zijn eerste symfonie, drie jaar daarvoor. Voor zijn depressie zocht hij hulp bij de hypnotiseur dr. Nikolai Dahl die de componist ervan er van overtuigde dat hij best een nieuw concert kon schrijven dat al het voorgaande overtrof. Dit tweede pianoconcert is aan Dahl opgedragen. Het werd mede wereldberoemd als filmmuziek bij Brief encounter (1945).
Het eerste deel ontstond het laatst. Gezien zijn creatieve opleving is het merkwaardig dat hij de figuraties van het tweede deel op eerder werk baseerde, maar het bekende klarinetthema was nieuw. Zelfs voor Rachmaninov begrippen is dit tweede concert heel melodieus. Hoewel het zeker niet eenvoudig is, vereist het minder techniek dan Pianoconcert nr. 3 en vanwege de grote toegankelijkheid voor pianisten en de populariteit bij het publiek is het een van de meest uitgevoerde en opgenomen pianoconcerten.
Het diende daarom niet onverwacht als eerste opname met orkest van de Italiaanse pianiste Vanessa Benelli Mosell, wier cd op de hielen van die van Anna Vinnitskaya (Alpha 275) verschijnt.
Met reeds een paar indrukwekkend goede solo opnamen op haar naam – een Liszt recital (Brilliant Classics 94357), Prokofievs Pianosonate nr. 7 en Scriabins nr. 1 (Berlin Classics BC 30053-8), een Scriabin recital met de Préludes op. 11 en Pianostukken (Decca 481.2491) en de heel bijzondere met Stockhausens Klavierstücke en werken van Beffa en Stravinsky (Decca 481.1616) – had ze al diep indruk gemaakt.
Het dient meteen gezegd: De Italiaanse toont een sterke affiniteit met dit Slavische idioom. Ze beheerst het klavier absoluut, heeft een krachtige toon en beschikt over het talent om melodielijnen onsentimenteel vorm te geven en te kleuren. Zo zorgt ze naast bijvoorbeeld Richter (DG 447.420-2), Zimerman (DG 459.643-2), Andsnes (Warner 7243-474813-2) voor een van de fijnste opnamen van dit concert. Veel is daarbij ook te danken aan de begeleiding van Karabits die past als gevoerde handschoenen om de vaardige vingers van de pianiste.
En dan zijn er nog de Corellivariaties, dat solistische meesterstuk, slechts één opusnummer verwijderd van de veel bekendere Paganinivariaties. De subtiliteit waarmee Benelli Mosell het thema benadert, zet de toon voor een een vertolking die evenzeer pakkend als ook genuanceerd briljant is. Luister maar naar de extroverte variaties nr. 11, 16 en 18. Vergelijkingen? Probeer Harada (Audite AUDITE 92569), Grimaud (Teldec 8573-84376-2) of Ashkenazy (Decca 473.251-2). De fraaie opnamekwaliteit zet de kroon op deze sterk aan te bevelen schijf.