Rachmaninov: Strijkkwartetten nr. 1 en 2; Liederen: ‘Zing niet voor mij, mooi meisje’;’Ik ben vol verdriet: De soldaat’; ‘’Ik wacht op je’; ‘Het eiland’ ‘Schemering’; ‘Geliefde laat ons vluchten’; ‘Voor mijn venster’; De nacht is triest’. Moz-Art kwartet en Svetlana Sumatchova (s). Et’cetera KTC 1171 (56’40”). 1993

Wat? Zijn er twee strijkkwartetten van Rachmaninov? Nooit van gehoord. Dat is niet zo verwonderlijk want het gaat om onvolledige werken uit het begin van Rachmaninovs carrière. Nummer 1 (1890) is het werk van een student dat in de schaduw van Tchaikovsky werd geschreven, maar dat op zich best van inventiviteit blijk geeft. Het eerste deel is een lyrische romance en een duidelijk gevoel voor het medium dat veelbelovend is en het scherzo is aantrekkelijk bedreven; het vergt de nodige vingervlugheid.

Ook het tweede kwartet uit 1896 bestaat uit twee delen die slechts in schetsvorm zijn nagelaten; twee Russische componisten zorgden voor nadere invulling.

Het eerste deel is een enigszins onhandig uitgevallen stuk. Rachmaninovs sonatevorm combineert twee thema’s van heel verschillende aard en tempo die niet goed samengaan. Maar het ruim 16 minuten durende andante stoelt op een ambitieuze gedachte, namelijk een substantiële passacaglia die is gebaseerd op een eenvoudig fragment in mineur. Dat pakt heel goed uit. Het blijft gissen naar hoe het werk zou zijn voortgezet. Mogelijk wist de componist dat zelf ook niet.

De liederen berusten op bewerkingen die de cellist van het Russische Moz-Art kwartet, Nikita Shvetsov, maakte. Dat verplichtte hem haast om uitgesproken lyrisch materiaal te kiezen. Maar ook dit is goed gelukt en ze worden fraai, met een frisse, heldere stem gezongen door Svetlana Sumatchova.

Nr. 1 is er ook van het Ruysdael kwartet (Cobra 0032). Dit is typisch een uitgave voor mensen die hun Rachmaninov zo volledig mogelijk wensen te hebben.