Respighi: Trittico botticelliano; Il tramonto; Vetrate di chiesa. Anna Caterina Antonacci (s) met het Luiks filharmonisch orkest o.l.v. John Neschling. BIS SACD 2250 (66’26”). 2016
Al luisterend naar deze cd komt de gedachte op: wat jammer dat Respighi niet de tijd meer meemaakte waarin hij voor de filmindustrie in Hollywood kom componeren. De muzikale inhoud van deze misschien wat overdadige klankschilderingen mag dan niet geweldig groot zijn, klankmatig zijn die stukken prachtig, zeker in zo’n mooie opname.
Deze maakt als nr. 5 deel uit van een met verschillende ensembles op diverse plaatsten door de Braziliaanse dirigent Neschling begonnen Respighi cyclus. Op BIS voerde hij met het orkest uit Luik al Impressioni brasiliane en La boutique fantasque uit (BIS SACD 2050) en Metamorphoseon, Ballata delle gnomidi en Belkis, regina di Sabas (BIS SACD 2130) en Sinfonia drammatica en de ouverture Belfagor (BIS SACD 2210). In Sao Paulo nam hij de Romeinse triptiek op (BIS CD 1720).
Was de componist te streng met zichzelf toen hij in 1925 Vetrate di cjiesa schreef? De gewoonte om een eenvoudige melodie in een heel bewerkelijke orkestratie te verpakken lukt hem bijzonder goed. Maar maken de gregoriaanse thema’s het niet nodeloos zwaar? Het beste lukte hier is het best grappige beeld dat hij van St. Michel in het tweede gedeelte geeft. Wat de componist in feite deed was die pianostukken orkestreren en daar een vierde aan toe te voegen.
Neschling geeft meteen La fuga in Egitto (de vlucht uit Egypte) mooi karakteriserend vorm, maar hij overtreft zichzelf in San Michele arcangelo (st. Michael, aartsengel) en ook de naar binnen gerichte kant van Il mattinuto di Santa Clara (de metten van St. Clara) blikt fraai.
De cantate Il tramonto uit 1914 op tekst van Shelley gaat over liefde, plotselinge dood en uitgebreide rouw was oorspronkelijk voor voor mezzosopraan en strijkkwartet en als zodanig bijvoorbeeld uitgevoerd door Magdalena Kožená en het Henschel kwartet (DG 471.581-2) en Anne Sofie von Otter met het Brodsky kwartet (Vanguard 99216), maar vaker wordt een strijkorkest gebruikt. Het is lang geleden dat ik hiervan zo’n innige met ontroerende eenvoud gezongen verklanking van hoorde. Alle waardering voor Anna Caterina Antonacci,
Respighi leverde het Trittico botticelliano in 1927 op bestelling van mecenas Elizabeth Sprague Coolidge en verklankt daarin ‘La primavera’ (de lente), ‘L’adorazzione dei Magi’ (de aanbidding van de Magi) en ‘La nascita di Venere’ (de geboorte van Venus) van de grote schilder. Vrij uitgelaten muziek met schalmeiklanken in het tweede deel en een bekroning in het derde.
Er zijn natuurlijk meer opnamen van deze orkestwerken, o.a. van Simon (Cala CACDS 4028, Chandos CHAN 8405)) en Falletta (Naxos 8.557711), maar deze is gewoon mooier, ook en vooral door de opname. Nooit geweten dat Luik zo’n voortreffelijk orkest heeft.