Rachmaninov: Préludes. Morceau de fantaisie op. 3/2 ‘Prélude’; Préludes op. 23 nr. 1-10; Préludes op 32 nr. 1-13. Boris Giltburg. Naxos 8,574025 (79’55”). 2018

Toen Rachmaninov in 1892 op negentienjarige leeftijd zijn Prélude in cis schreef zou hij verbaasd zijn geweest als hij toen al had geweten dat dit stuk zijn populairste zou worden. Deze Prélude, het tweede nummer van de vijf Morceaux de fantaisie, is een opvallend origineel werk dat doet denken aan sonore Russische klokken - een geluidswereld die voor de componist een voortdurende inspiratiebron zou blijven. Begrijpelijk vond hij het vervelend dat men hem steeds weer vroeg om dit stuk te spelen.

Toen in 1903 de tien Préludes op. 23 werden uitgegeven, gaf hij aanvankelijk te kennen dat hij niet zoals voorgangers als Chopin geen cyclus van 24 werken in alle grote en kleine terts toonsoorten te willen voltooien. Maar om ze toch alle af te kunnen wisselen, voegde hij met op. 32 in 1910 nog een dertiental (binnen negentien dagen gecomponeerd) toe.

De Préludes van op. 23 werden geschreven in een periode van grote creatieve inspiratie, gestimuleerd door het succes van Pianoconcert nr. 2.  Net als dat concert stromen die Préludes over van thematische rijkdom en lyriek.

De dertien Préludes van op. 32 zijn minder welig, kariger en grootschaliger dan de bekende boogstructuur van opbouw, climax, afbouw van de eerdere soortgenoten. Maar ze zijn ook subtieler, veeleisender en laten de componist op het hoogtepunt van zijn kunnen horen.

Vladimir Ashkenazy’s volledige uitvoering van de Préludes (Decca 467.685-2) is één van de kroonjuwelen uit zijn uitgebreide discografie.Hij geeft ieder deeltje iets bijzonders mee en combineert evenwichtigheid met bravoure. Hij mengt zijn volle geluid met bezielde lyriek, voorzien van een snufje Russische melancholie.

Zo zuiver en direct waren Sergio Fiorentino (APR 5585), Howard Shelley (Hyperion CDA 66081/2), Steven Osborne (Hyperion CDA 67700) en Dmitri Alexeev (Virgin 7241-561.624) niet.

Boris Giltburg onderscheidt zich nu ook positief en heeft het voordeel dat hij precies aan één cd genoeg heeft, die dan ook nog heel goed klinkt en een goedkoop alternatief vormt. Er is niets op tegen om hem voorlopig op de eerste plaats te zetten. Hij bewees al een uitstekend Rachmaninovvertolker te zijn met zijn opname van de Études-tableaux plus de Moments musicaux (Naxos 8.573469) en de Pianosonate nr. 2 (Orchid ORC 100035).