Rózsa: Vioolconcert op. 24; Concertante symfonie voor viool, cello en orkest op. 29. Anastasia Khitruk (v) en Andrey Tchekmazov (vc) met het Russisch filharmonisch orkest o.l.v. Dmitry Yablonsky. Naxos 8.570350 (65’40”). 2007

Voor het grote publiek geldt de Hongaars-Amerikaanse componist Miklós Rózsa (1907 - 1995) als de beste componist ooit van filmmuziek. Hij werd bekend met zijn muziek bij Ben Hur, El Cid, Quo Vadis, maar in 1945 ook bij Hitchcocks Spellbound. Maar hij schreef ook in zijn onverwisselbare eigen stijl voor de concertzaal en gaf daarom zijn autobiografie de titel A double life. Muziek waarbij men zich onmiddellijk thuisvoelt.

Zijn Vioolconcert werd in 1956 voor Jascha Heifetz geschreven en die maakte er prompt een opname van met het Dallas symfonie orkest o.l.v. Walter Hendl (RCA GD 87963). Kennelijk kon hij niet nalaten om in dit werk thema’s te gebruiken die terugkeren in zijn filmmuziek voor Billy Wilders The private life of Sherlock Holmes uit 1965. Holmes was tenslotte een vioolspelende detective.

Het is een krachtig romantisch werk dat ook de invloed onderging van Hongaarse volksmuziek en dat door Anastasia Khitruk wordt gespeeld alsof haar leven ervan afhangt. Probeer het begin van de ‘allegro non troppo ma passionato’ finale maar. 

De Concertante symfonie voor dezelfde bezetting als die van Mozart is uit 1966. Hier voegt Andrey Tchekmazov zich bij Khitruk voor een opnieuw temperamentvolle en heel karakteristieke uitvoering die onder het glanzende oppervlak ook werkelijke intense betekenis krijgt. Vreemd genoeg hoorde ik verwantschap met het Tripelconcert van Tippett. Zou deze Rózsa’s werk hebben gekend? Vergelijk maar ’ns met de opname van Levon Chilingirian, Simon Rowland Jones en Richard Hickox (Chandos CHAN 9384).