Röntgen: Celloconcerten nr. 1-3. Arturo Muruzabal met de Radio Kamer filharmonie o.l.v. Paul Watkins c.q. Henrik Schafer. Et’cetera KTC 1329 (64’15”). 2004/6

Röntgen: Celloconcerten nr. 1-3. Gregor Horsch met het Nederlands symfonie orkest o.l.v. David Porcelijn. CPO 777.234-2 (62’36”). 2006

Hoewel zelf geen cellist bedacht Julius Röntgen de cello wel rijkelijk met celloconcerten en –sonates. Mogelijk werd hij gestimuleerd door zijn cellist/componist neef Julius Klengel met eigen concerten en door zijn vriendschap met Casals die het Tweede concert in Parijs in première bracht. Zijn drie concerten kennen eenzelfde basis structuur: hij valt met de deur in huis en weet de solo mooi te integreren in de orkestpartij. In Concert nr. 1 uit 1893 wordt een vrij lange solo cantilene afgewisseld door orkestrale onderbrekingen. Dat lijkt typerend, het werken met een idée fixe. Verder is verwantschap met Schumann hoorbaar. Het intermezzo bezit charme en in de finale horen we zowel iets van Paganini’s La campanella als van Sarasate.

Concert nr. 2 uit 1909. Ook hier begint de cello onbegeleid en we horen een fraai tweede thema van de hobo. Het werk is in wezen eendelig omdat de delen in elkaar overgaan. Hier is sprake van Ierse volksliedinvloed (Siúl a rún) die ook blijkt uit de Fantasie over Ierse volksliedjes voor cello en piano. 

Ook Concert nr. 3 uit 1928 begint weer met een quasi cellocadens. Verder maakt de celesta zich hoorbaar en denken we in de verte aan Brahms.

Mooi dat er zelfs twee ongeveer tegelijkertijd gemaakte opnamen van dit drietal werken zijn. Eerste opmerkelijk verschil: in de Hilversumse opname klinken ze in chronologische volgorde, in die uit Enschede in omgekeerde volgorde. In beide gevallen wordt de muziek goed recht gedaan, maar er zijn verschillen. De CPO opname klinkt iets mooier, gedetailleerder, de toon van Horsch is wat lichter en verfijnder dan die van Muruzabal die donkerder en wat minder subtiel is. Het is moeilijk om een uitgesproken voorkeur te bepalen.