CD Recensies

BIBER: BALLETTI, SONATES E.A., LETZBOR

Biber: Karneval in Kremsier. ‘Trombet undt musicalischer Taffeldienst’; ‘Arien a 4’; ‘Harmonia Romana’; ‘Balletti’; ‘Balletti lamentabili a 4’. Ars antiqua Austria o.l.v. Gunar Letzbor. Pan Classics PC 10300, Symphonia SY 95143 (75’01”). 1995

 

Biber: Muziek en dans van het Weense hof. Sonata pro tabula; Balletti a 4 in G nr/1-6; Sonata a 5 in C; Ballettae a 4 in D nr. 1-7; Schmelzer: Sonata Ad tabulam; Balletto 1 nr. 1-8; Sonata per chiesa e per camera in G; Balletti Francesi in a nr. 1-5; Sonata a doi chori in G; Arie con la mattacina in D; Anon.: Partita ex Vienna. Ars antiqua Austria o.l.v. Gunar Letzbor. Chesky CD 173, SACD 262 (78’04”). 1997/2001

 

Biber: Sonatae tam aris quam aulis servientes nr. 1-12. Ars antiqau Austria o.l.v. Gunar Letzbor. Challenge CC 72676 (69’06”). 2015

 

Een stralender en mooi robuuster verzameling barokmuziek dan de in 1676 uitgeven Sonates voor vijf- tot achtstemmig instrumentaal ensemble van Biber is nauwelijks voorstelbaar. In dit twaalftal werken, vrij vertaald voor ‘altaar of voor het hof’ worden stukken voor een vijf- of zesstemmig palet van strijkers geplaatste tegenover quasi concertante stukken, deels met zwierige trompetten. Dat het om heel vlotte, makkelijk toegankelijke muziek gaat, behoeft geen nader betoog. Het geheim van goede vertolkingen is om de wat verouderde contrapuntische, door de dans beïnvloede muziek de ruimte en contrast te geven.

De met deze muziek uitstekend vertrouwde musici van Letzbor lukt dat heel goed. Luister bijvoorbeeld maar naar de sonate nr. 4 en het alla breve slot van sonate nr. 6 om dat te ervaren. De aanpak is ongecompliceerd en enthousiast en er spreekt een grote musiceervreugde uit.

Eerder zorgden de Rare Fruits Council onder Manfredo Kraemer (Auvidis E 8630) uit 1997, Combattimento Consort o.l.v. Jan Willem de Vriend (Bona Nova PCCC 10001, Challenge CC 72129) uit 1999, Parley of instruments onder Roy Goodman (Hyperion CDA 66145) uit 1983 en het Purcell kwartet (Chandos CHAN 0591) uit 1995 ok al voor goede opnamen, maar de nieuwste verdient een zekere voorkeur.

Al eerder leverde Letzbor enige waardevolle bijdragen aan de Biber discografie. Op zijn eerste aan Biber gewijde cd is de plaats der handeling het barokpaleis in Kroměříž van prins-bisschop Karl Liechtenstein-Kastelkorn van Olmütz. Dat was een vurige muziekliefhebber en gedurende zijn regering van 1664-1695 verzamelde hij een bijzondere collectie manuscripten. In een eigen Biber programma doet Letzbor daar een greep uit, al is de authenticiteit van de Harmonia Romana onzeker. De gedachte achter het programma is een carnavalsviering aan het hof van de prins. Hij komt met een fanfare binnen, de gasten worden begroet met dansmuziek. Er is tafelmuziek gedurende het diner-dansant. Het feest eindigt tegen 24:00 uur met boerendansen en twaalf slagen van een soort schoolbel.

De meeste muziek is voor strijkers, maar er zijn ook bijdragen van blokfluiten van diverse afmetingen plus sommige tussenwerpsels van de bas Michael Oman als nachtwacht die een paar keer langs komt, de laatste maal redelijk dronken.

Aan contrasten van stemming en klank geen gebrek en de stevige ritmiek van de uitvoeringen is animerend. Zwierige muziek om thuis met een goed glas wijn in de buurt mee te vieren.

Op een derde cd mengt Letzbor werken van Biber en Schmelzer die in zwang waren aan het Habsburgse hof in Wenen waar goede muziek ook een grote rol speelde. De melodieën en dansen begeleidden allerlei hofactiviteiten en werden toen al gespeeld door de beste beschikbare musici. Biber zowel als Schmelzer brachten de muziek voor soloviool en strijkers op een goed hoorbaar ander niveau. Behalve ‘officiële’ stukken komen ook volksmelodieën aan bod, soms met zigeunerinvloed. De stemming is feestelijk en tot besluit van het laatste stuk klinkt een enthousiast ‘Hey!’.