CD Recensies

BEETHOVEN/LISZT: SYMFONIEËN NR. 1-9, MARTYNOV

Beethoven/Liszt: Symfonieën nr. 2 in D op. 36 en 6 in F op. 68  Pastorale. Yuri Martynov. Zig-Zag territoires ZZT 301 (79’15”). 2011

 

Beethoven/Liszt: Symfonieën nr. 1 in C op. 21 S. 464/1 en 7 in A op. 92 S. 464/7. Yuri Martynov Zig-Zag territoires ZZT 317 (65’57”). 2012

 

Beethoven/Liszt: Symfonieën nr. 3 in Es op. 55 Eroica en 8 in F op. 92 S.464/8. Yuri Martynov. Zig-Zag territoires ZZT 336 (2 cd’s, 1u. 20’47”). 2013

 

Beethoven/Liszt: Symfonieën nr. 4 in Bes op. 60 S. 464/4 en 5 in c op. 67 S. 464/5. Yuri Martynov. ZigZag territoires ZZT 356 (66’40”). 2014

 

Beethoven/Liszt: Symfonieën nr. 9 in d op. 125 S. 464/9. Yuri Martynov. Alpha 227 (70’52”). 2015

 

Wie de negen symfonieën van Beethoven in de toetsen van een concertvleugel wil dwingen, moet zichzelf blootstellen aan een bijzondere belasting van de geest en de beide handen om dirigenten en orkesten echte concurrentie aan te doen.

Als een der eersten lukte dat Cyprien Katsaris die daarvoor een speciaal instrument liet bouwen door de Amerikaan Mark Allen. 

De pianotranscripties – half dicht bij het origineel blijvend, half bewerking – van Beethovens negen symfonieën die Liszt tussen eind jaren 1830 en 1864 maakte waren redelijk bedeeld op cd. Eerst kwam dus in de jaren 1980 Cyprien Katsaris (Teldec 9031-71619-2, 6 cd’s), daarna de nogal onderschatte Turkse Idil Biret (IBA 8.571252, 8.571264/5 e.a.) en Leslie Howard nam ze in zijn reeks complete piano opnamen (Hyperion CDA 66671/50) op 79 cd’s mee. En verder was daar nog Konstantin Scherbakov (Naxos 8.557366).

De Russische pianist Martynov is evenzeer vertrouwd met de moderne als met de oude uitvoeringspraktijk en dat is hier duidelijk van voordeel. Hij laat dit ook enigszins blijken uit de instrumenten die hij heeft gekozen: een Erard uit 1837 en een Blüthner uit 1867, terecht uit de tijd van Liszt en niet uit die van Beethoven.

In de reeks van negen is de zesde, de Pastorale, een goede toetssteen. Sfeer scheppende contrasterende ideeën zitten elkaar op de hielen in dit werk. Op de korte, hevige stormscène na zijn de delen overheersend zonnig van aard overeenkomstig de bucolische titels, die niet echt woordelijk beschrijvend moeten worden opgevat, maar die wel vooruitlopen op de symfonische gedichten van later uit de negentiende eeuw.

Het is hier dat Martynov zo geweldig overtuigt. Zijn voordracht is expressief en sereen, geeft blijk van de juiste gevoelens. Bij wijze van contrast is hij virtuozer in de op dezelfde cd volgende tweede symfonie die als een opgewaardeerde pianosonate klinkt.

De hele reeks van negen is over een periode van  2011 tot 2015 opgenomen, maar heeft een constant heel hoog niveau. Prachtig helder legt hij Beethovens structuren open en laat hij op gereduceerde schaal het prometheus- en titanische gehalte doorklinken. Hij zorgt voor ritmische precisie, verbeeldingsvolle inkleuring. Dichter bij de ideale uitvoeringen van deze bewerkingen zullen we waarschijnlijk niet gauw worden gebracht. Merkwaardig dat de afsluitende opname niet meer bij Zig-Zag verschijnt, maar bij Alpha en aardig te weten dat de Doopsgezinde kerk in Haarlem een opnamelocatie was.