Beethoven: Variaties nr. 1-32 op een oorspronkelijk thema in c WoO. 80; Pianosonates nr. 19 in g op. 49/1 en 20 in G op. 49/2; Fantasie in g op. 77; Eroica variaties op. 35. Olga Pashchenko. Alpha 201 (61’47”). 2014

Een van de dingen die bij de zorgvuldige voorbereiding van de Russisch-Nederlandse fortepianiste Pashchenko opnieuw bij haar tweede cd opvalt, is dat ze zorgvuldig haar instrument kiest. In dit geval is dat niet een misschien voor de hand liggende Graf, maar een Weense Christopher Clarke kopie van een Johann Fritz uit 1818. Waarop ze pianowerken uit de vroege- en middelste periode van Beethoven uitvoert.

De beide variatiewerken nemen daarbij een centrale rol in en het experimentele karakter daarvan wordt in mooi geschakeerde uitvoeringen goed belicht. Grappig, hoe de naam Prometheus variaties veranderde in Eroica variaties uit 1802 omdat het thema te horen is in de finale van de Eroica symfonie van een jaar later. Mooi zoals ze het werk gestaag opbouwt vanuit het mooi klinkende basregister, maar haast interessanter zijn de later, in 1808, ontstane korte, gecondenseerde Variaties op een eigen thema, waarin Beethoven nog verrassender en experimenteler te werk gaat. Onwillekeurig gaat men aan het Chaconne principe denken. Heel mooi klinken hier juist de fijnzinnig afgewerkte details. De naam Fantasie doet in deze interpretatie de naam alle eer aan en dat de tweedelige sonates 19 en 20 uit 1797 bepaalde geen muziek voor dilettanten zijn, zoals Beethoven veronderstelde, toont Pashchenko ondubbelzinnig en serieus aan.

Kort samengevat: dit is een muziekhistorisch feest om bij te wonen. De lust tot vergelijken is vergaan.