Beethoven: Pianotrio’s nr. 5 in D, Geister trio op. 70/1 en 6 in Es op. 70/2; Variaties in G over ‘Ich bin der Schneider Kakadu’ op. 121a. Hamlet trio. Channel Classics CCS 39117 (76’27“). 2016

De naam Geister trio voor het Pianotrio in D kwam niet van Beethoven. Zoals zoveel bijnamen werd deze later om onduidelijke redenen bedacht. Mogelijk vanwege de spectrale sfeer van het langzame deel of omdat er ideeën voor een opera over Macbeth waren gevonden op de bladzijde waarop ook schetsen voor dit deel stonden.

In de tussenliggende eeuwen heeft het ‘geestachtige’ largo een welhaast mystieke betekenis gekregen en volgens sommigen ook teveel symbolisch gewicht, ingeklemd tussen twee bezielde, uitgelaten delen.

Met zijn ijzige, dalende toonschalen en schitterend opgerekte crescendi valt dit largo op door zijn schijnbaar oneindige vergezichten van het muzikale landschap. Een voorproefje van Schuberts ‘hemelse lengten’.

De beide trio’s waren opgedragen aan gravin Marie Erdödy, een bekwame pianiste bij wie Beethoven in 1808 in Wenen logeerde.

Heel wat amateurs spelen deze beide trio’s op. 70, maar vaak onderschatten ze de moeilijkheidsgraad, niet in het minst omdat de viool- en cellopartij zo vaak samenvallen waardoor het geringste intonatieverschil opvalt, terwijl de pianist in het largo een tremolo sfeer moet oproepen die de vleugel enigszins vreemd is. Ook moet worden gezorgd voor een goed evenwicht tussen het lichtere eerste en laatste deel en het lange, heel introverte largo.

De twaalf Variaties over Ich bin der Schneider Kakadu vormen hierna een vrolijke toegift. Het is een substantieel werk dat ongeveer twintig minuten duurt en ook wel te boek staat als Pianotrio nr. 11.

Indertijd zorgden het trio van Henryk Szeryng, Pierre Fournier en Wilhelm Kempff (DG 453.751-2), het Beaux Arts trio (Philips 464.683-2), Itzhak Perlman, Lynn Harrell en Vladimir Ashkenazy (Warner 7243-585496-2) en het Florestan trio (Hyperion CDA 67327) voor bijzonder geslaagde opnamen van Beethovens pianotrio’s.

Maar gelukkig draagt ook het Hamlet trio van Paolo Giacometti (p), Candida Thompson (v) en Xenia Jankovic (vc) een stel heel heel geslaagde vertolkingen bij waarin de juiste stijl wordt aangehouden en gezorgd is voor een transparante, preciese articulatie, een royale scala aan dynamiek en veel ritmische spankracht die beide werken extra opluisteren. Te hopen is dat de overige pianotrio’s en triowerken volgen.