Bruch: Strijkkwintetten in Es op. post. En in a op. post; Octet op. post. Nash ensemble. Hyperion CDA 68168 (62’48”). 2016

Dat Max Bruch (1838-1920) vrijwel uitsluitend bekend is vanwege zijn Vioolconcert nr. 1 en – in mindere mate – de Schotse fantasie, is zowel unfair als misleidend. Hij was tenslotte een van de prominentste Duitse componisten uit de tweede helft van de negentiende eeuw, schreef een groot aantal melodieuze, weelderige werken, maar zijn aangeboren conservatisme maakte dat hij aan het eind van zijn leven steeds meer uit de pas raakte van de vernieuwingen die Richard Strauss, Mahler en Reger – componisten waar hij een hekel aan had – invoerden; om maar te zwijgen van de experimenten van Schönberg.

Neem dit tweetal strijkkwinteten, werken die in 1918 en 1920 aan het eind van zijn leven werden geschreven. Dat was een periode waarin hij terugkeerde naar het componeren van kamermuziek. In zij jeugd had hij twee strijkkwartetten en een pianotrio geschreven en op middelbare leeftijd een pianokwintet, maar het drietal hier opgenomen werken is van een ruim tachtigjarige. De violist Willy Hess moedigde hem daartoe aan zoals Ferdinand David, Joseph Joachim dat vroeger hadden gedaan. Dat is hoorbaar in het resultaat want de eerste viool speelt in deze verrassend energieke en potente werken een prominente rol.  

In een blinddoektest zou waarschijnlijk niemand raden dat deze vriendelijke werken van een oude man zijn die blijkbaar W.O. I zonder grote persoonlijke problemen doorstond. 

In de climaxen tegen het eind van de doorwerking en kort daarop in de coda uit het octet voelt men iets van een jongeman die gefrustreerd is dat hij slechts voor acht musici schrijft en niet voor groot ensemble. Het adagio heeft nog iets Schubertiaans en de nadruk ligt steeds op de melodiek. Dit octet bevat geen scherzo.

Het Engelse Nash ensemble speelt het opgewekte kwintet in Es gracieus en warm van toon, brengt wat extra attaque en verve in het kwintet in a en laat de zon in volle glorie schijnen in het prachtige octet.

Van dezelfde combinatie werken bestaat een ook heel mooie opname van het Ensemble Ulf Hoelscher uit 1998 (CPO 999.451-2).