Bach, J.S.: Die Kunst der Fuge BWV. 1080. Ensemble L’arte della fuga. Oehms OC 1854 (2 cd’s, 1u. 43’38”). 2016
Deze bespreking hoort haast evenzeer te gaan over Bachs multi interpretabele laatste muziekwerk als over zijn voorlopig nieuwste bewerker. Het blijkt dat de 47-jsrige Hans-Eberhard Dentler eigenlijk voor arts studeerde, maar zich tevens onder de hoede van Pierre Fournier tot cellist liet vormen. Hij vestigde zich in Toscana, stichtte daar een Bach Gesellschaft met een eigen festival en engageerde zich sinds jaren voor de Kunst der Fuge, publiceerde daarover een boek in 2004: Johann Sebastian Bachs Kunst der Fuge: ein pythagoreisches Werk und seine Verwirklichung (Schott ISBN 978-3795704902).
Mooi is wanneer die bevindingen vervolgens ook in de praktijk worden gebracht door het door hem opgerichte ensemble L’arte della fuga dat bestaat uit Carlo Parazzoli (v), Raffaele Mallozzi (va), Hans-Eberhard Dentler (vc), Francesco Bossone (fag) en Antonio Sciancalepore (cb).
Dat betekent bijvoorbeeld dat de volgorde der 23 delen op grond van pythagoraanse mathematische wetten lichtelijk is gewijzigd. Door in het strijkkwartet de tweede viool te vervangen is het accent verlegd naar een steviger basfundament, maar interessanter is nog de rol van de fagot in deze overpeinzende, kalme tocht door de reeks canons en fuga’s die ten einde komt in de onvolledige quadrupelfuga die niet zozeer een slotpunt vormt als wel een open einde om op door te fantaseren is.
Dat alles maakt deze uitgave met een mooi klinkende, gewetensvolle, niet gortdroge interpretatie heel interessant. De keus in uitvoeringen wordt zo attractief groter en groter. Eerder werden in deze rubriek de pianoversie van Aimard (DG 477.7345), de orgelversie van Focroulle (Ricercar RIC 303), de strijkkwartetversie van het Emerson kwartet (DG 474.495-2) en de kamermuzikale dito’s van Podger (Channel Classics CCS SA38316), Fretwork (Hamonia Mundi HMX 290.7296) en Brosse (Psalmus PSAL 022) besproken. Als andere bijzondere kunnen daaraan worden toegevoegd Moroney (Harmonia Mundi HMC 90.1169/70), Gustav Leonhardt (Vanguard 08-20127-2), Savall (Astrée E 2001) en het Juilliard kwartet (Sony S2K 45937). Leve de verschillen.
Maar wie in het fascinerende werk is geïnteresseerd, doet zichzelf tekort door niet naar Dentler en de zijnen te luisteren.