CD Recensies

BENJAMIN: PALIMPSESTS

Benjamin: Palimpsests; Ligeti: Lontano; Murail: Le désenchantement du monde. Pierre-Laurent Aimard (p) met het Symfonie orkest van de Beierse omroep o.l.v. George Benjamin. Neos 11422 (62’17”). 2012, 2015

 

In zijn uit 1967 daterende Lontano onderzocht György Ligeti op micropolyfonische manier de timbres van een orkest bij wijze van alternatief van de daaraan voorafgaande serialiteit. George Benjamin dirigeert er hier een van de mooiere versies van omdat hij op vitale en heldere wijze de individuele, wat geheimzinnige lijnen vormgeeft.

Met de wereldpremière van Tristan Murails Le désenchantement du monde, concerto symphonique pour piano et orchestre uit 2012 belanden we een half uur in de wereld van de spectrale compositiewereld. De titel van het ééndelige werk is ontleend aan werk van de socioloog Max Weber en de componist zegt verder dat er een verband bestaat het de Pianosonate en het Pianoconcert nr. 2 van Liszt.

Zoals bij alles van de in 1947 geboren Murail is dit een veeleisend, haast uitputtend werk, niet alleen voor de uitvoerenden, maar ook voor de luisteraar. Maar er valt ook veel te genieten van de briljante en kleurige orkestratie. Het werk begint erg heftig, maar belandt daarna in rustiger vaarwater en krijgt iets verdroomds. Aimard en het orkest zorgen ervoor dat alle potentie van het werk goed naar voren komt en maken dat deze muziek haast iets dichterlijks krijgt dat zeer genietbaar is. Het werk is opgedragen aan Aimard

Tot besluit is daar Benjamins eigen tweedelige Palimpsests. Volgens Van Dale is een palimpsest een perkamentrol die na afkrabbing of onzichtbaarmaking van het oorspronkelijk geschrevene opnieuw beschreven is. Voor Benjamin is het een muzikaal document waarop de oorspronkelijke tekst nog flauwtjes doorschemert tussen het nieuwe materiaal en op den duur zelfs de overhand krijgt. Het gaat om een uit 2000 c.q. 2002 gepresenteerd twintig minuten inventief werk, badend in een weelde van orkestkleuren. Het eerste deel werd in 2000 gepresenteerd bij de vijfenzeventigste verjaardag van Boulez, het tweede is van twee jaar later en als geheel warmer, donkerder van kleur, maar eveneens mooi doorschijnend. 

Hij maakte er zelf een eerdere opname van met het Ensemble Modern (Nimbus NI 5732), maar de nieuwe is krachtiger en klinkt beter. Niet alleen in de stukken van Ligeti en Murail toont Benjamin zich een goede gezagvoerder cum stuurman van het groot bezette orkest, in zijn eigen compositie weet hij met waarschijnlijk de nodige repetitietijd precies te bereiken wat hem ‘voor oren’ stond.

De zaalopnamen werden gemaakt tijdens de bekende serie Musica viva concerten in München.