Berlioz: Les Troyens. Joyce DiDonato (ms., Didon), Michael Spyres (t., Énée), Marie-Nicole Lemieux (a., Cassabdre), Stéphane Degout (b., Chorèbe), Nicolas Courjal (bs., Narbal), Hanna Hipp (ms., Anna), Marianne Crebassa (ms., Ascagne), Cyrille Dubois (t., Iopas), Stanislas de Barbeyerac (t., Hélénus, Hylas), Philippe Sly (bs., Pantée), Agnieszka Slawinska (s., Hécube), Jean Teitgen (bs., geest van Hector, Mercure), Bertrand Grunenwald (bs., Priam) e.a. met het koor van de Opera aan de Rijn, het Staatsoperakoor Baden, het Filharmonisch koor Straatsburg en het Straatsburg filharmonisch orkest o.l.v. John Nelsons. Erato 9029-57622-0 (4 cd’s, 3u. 55’00). 2017
Berlioz maakte nooit een volledige opvoeringen van zijn in 1858 geschreven en door de Aeneïde van Vergilius uit 29-18 v. Chr. geïnspireerde opera Les Troyens mee. Gedurende vijf jaar na voltooiing probeerde hij het werk op de planken te krijgen in de Parijse Opéra, een instituut waarmee hij altijd al problemen had gehad.
Het beste wat hij wist te bereiken, was een opvoering van de laatste drie aktes in het Théâtre lyrique, maar zelfs die werd alweer ingekort na één keer.
Problemen met potentiële uitgevers betekenden dat de volledige partituur pas aan het eind van de jaren tachtig van de negentiende eeuw werd gepubliceerd en dat pas na ingrijpen van Berlioz’ executeurs testamentaire. Het werk werd beschouwd als een onmogelijke moloch met een reikwijdte die opvoering onpraktisch maakte.
In de jaren negentig vorige eeuw waren er enkele opvoeringen in Duitsland en in Frankrijk kwam vanaf 1921 verkorte opvoeringen tot stand.
Maar pas nadat het werk tweemaal in Engeland ten tonele werd gebracht, kreeg het zijn verdiende plaats in het repertoire. Rafael Kubelik dirigeerde in 1957 een productie in Covent Garden (Testament SBT 4.1443). Georges Prêtre maakte er in 1969 in Rome een opname van (Arkadia CDMP 461.4) en Colin Davis deed in 1969 hetzelfde (Philips 416.432-2). In dat jaar werd ook de volledige partituur uitgegeven. Met het Londens symfonie orkest maakte Davis in 2000 nog een concertante opname in de Barbican Hall (LSO 0010) en verder meldde zich tot nu toe ook Charles Dutoit (Decca 443.693-2) in 1993.
Het duurde tot 2017 voordat deze verrassende, in het Paasweekend in de Erasmuszaal in Straatsburg gemaakte zaalopname werd gemaakt door John Nelsons. Een onwaarschijnlijke dirigent voor deze gigantische taak? Dat valt wel mee, want sinds hij al in 1973 een de New Yorkse Carnegie Hall een opvoering leidde en leidde hij een uitvoering in Frankfort. Hij kan dus als ervaringsdeskundige gelden.
In Straatsburg kreeg hij zestien solisten, die koren en een behoorlijk zwaar bezet orkest bijeen om het vijf aktes tellende werk gestalte te geven. Hij besloot de scène met Simon in de eerste akte weg te laten en bekortte de epiloog enigszins. Verder is de opname compleet.
Gedragen wordt deze door drie solisten: Joyce DiDonato als waardige en nobele Didon, de Carthaagse koningin, Michael Spyres als Énée, de Trojaanse held en Marie-Nicole Lemieux als de wilde, wanhopige profeet prinses Cassandre, een dochter van koning Priam. Het blijkt meteen van voordeel dat alle drie grootse prestaties leveren. Luister maar eens naar het dramatische, viriele extatische ‘Inutiles regrets….Ah! quand viendra l’instant’ van Énée en de met vervoering gezongen aria van Didon ‘Je vais mourir’, beide uit de vijfde akte.
Maar ook vrijwel alle overige rollen zijn goed bezet. Vooral Stéphane Degout als hardnekkige Chorèbe, Hanna Hipp als innemende Anna, Nicolas Courjal als hooguit wat wollige Narbal, Marianne Crebassa als Ascagne en Cyrille Dubois als Iopas vallen erg positief op. Ook het koor voldoet meer dan goed en het orkest weert zich afgezien van wat kleine ongelijkmatigheden ook naar behoren. De opname is zo goed mogelijk van stoorgeluiden gevrijwaard.
Op een als bonus meegeleverde, 85 minuten spelende dvd zijn tijdens de uitvoeringen gemaakte opnamen te zien.
Aan het slot is wel duidelijk dat de Erato uitgave een geduchte concurrent voor beide versies van Davis. Zeker voor wie over een dvd speler beschikt zal de keus niet moeilijk zijn.