Busoni: Pianoconcert op. 39. Pietro Scarpini met koor en orkest van de Beierse omroep o.l.v. Rafael Kubelik. First Hand FHR 64 (69’58”). 1966

Men stelle zich voor: voeg een paar extra delen en een mannenkoor toe aan aan één van Brahms’ bepaald niet kleinschalige Pianoconcerten. Dat is precies wat Busoni deed bij zijn epische, achtdelige Pianoconcert uit 1904 dat zo’n zeventig minuten duurt. Het is als een Bruckneriaanse dialoog, enerzijds ultiem romantische, anderzijds neoklassiek. Busoni zelf zag het als een symfonie met piano-obbligato.

Het begin bezit een kalme grandeur met een breed opgezette melodie voor strijkers die wordt opgebouwd tot een grote dramatische dialoog. Na zo’n vier minuten voegt de piano zich hierbij met krachtig geëtste akkoorden. Het tweede deel, pezzo giocoso, is. Een demonische dans die schittert en verleidt. Het pezzo serioso dat volgt, is somber, hartverscheurend en troostrijk tegelijk.

Het vierde deel, tarantella a l’italiana, verduidelijkt Busoni’s Italiaanse wortels en is door trokken van mediterrane warmte en een Rossiniaanse guitigheid. Het heeft een theatrale pianocadens als hoogtepunt. In het cantico keert Busoni terug naar de plechtige sfeer, Het koor bezegelt dit buitengewone werk met een mystieke hymne van de Deense dichter Adam Oehlenschlager.

Ondanks de moeilijkheidsgraad bestaan wel elf opnamen van het werk, waarbij dit de oudste is, komend uit de archieven van de Beierse omroep. Het is zeker niet de beste, maar als eerste wel een interessante die het werk, vooral ook door de inbreng van de sympathieke Kubelik, redelijk recht doet.

Maar onder de huidige generatie superpianisten is Marc-André Hamelin ongeëvenaard in zijn inzicht en zijn inleving in Busoni’s wereld. Mark Elder geeft de ideale tempi voor dit concert aan en het orkest uit Birmingham levert een eveneens bewonderenswaardige prestatie (Hyperion CDA 67143).