Bach, J.S.: Orgelwerken (compleet). Marie-Claire Alain. Warner 2956-34537 (15 cd’s, 19u., 08’20”). 1959-1967

Bach, J.S.: Orgelwerken (compleet). André Isoir. La doce volta LDV 400.6 (15 cd’s, 19 u. 12’56”). 1975-1991

Toen Bach als organist werkzaam was in Arnstadt vroeg hij vier weken verlof om een wandeltocht van ongeveer driehonderd kilometer naar Lübeck te mogen ondernemen om daar naar Buxtehude die werd beschouwd als de grootste Duitse orgelcomponist te kunnen luisteren.

Hel wat vroege orgelwerken verraden de invloed van Buxtehude, maar Bachs toonde een dynamischer stijl en zorgde voor een groter gevoel van continuïteit dat deels werd gevormd nadat Bach kennis had gemaakt met werken van Vivaldi. Bach schreef een breed gamma aan orgelwerken, van formele sonates via koralen, koraalvoorspelen en spectaculaire fuga’s die worden voorafgegaan door korte voorspelen of een spectaculaire toccata.  

Die koralen en koraalvoorspelen staan dicht bij de kern van de Lutherse kerktraditie waar ze door de kerkgemeente a capella werden gezongen en Bachs muziek daarop een inleiding was. De gave van Bach om daarop rijk te improviseren, riep soms weerstand op.

Ineens is er in 2018 beweging op het gebied van de volledige opnamen van Bachs orgelwerken nu zowel de tussen 1959 en 1967 door Marie-Claire Alain op Scandinavische Marcusen orgels gemaakte opnamen (Erato 2564-69902-8) als de tussen 1975 en 1991 door André Isoir op Franse orgels (Calliope 3703/19) verzorgde dito’s zijn heruitgegeven.

Dat betekent dat ze goedkoper en dus financieel behapbaarder zijn geworden zonder aan artistieke waarde te hebben ingeboet. Steekproefsgewijs terugluisterend, blijft mijn lichte voorkeur voor Alain overeind. Opvallend dat het twee Franse organisten waren die zo uitmuntten in deze muziek. Duitse organisten komen niet voor in het rijtje favorieten.