Busoni: Concert voor piano, mannenkoor en orkest op. 39. Kirill Gerstein, het mannen van het Tanglewood festival koor en het Boston symfonie orkest o.l.v. Sakari Oramo. Myrios MYR 024 (71’25”). 2017

Stelt U zich voor dat u twee extra delen en een mannenkoor toevoegt aan één van Brahms’ niet bepaald kleinschalige Pianoconcerten. Dat is precies wat Ferruccio Busoni deed bij zijn epische, bijna drie kwartier durende Pianoconcert in 1904.

Als dat te veel van het goede lijkt, bekijk het dan eens als een Bruckneriaanse dialoog. Wat de tijdsduur betreft, gaat het om het ultieme romantische concert, maar de inhoud heeft een sterke neoklassieke inslag. Zelf beschouwde Busoni het werk als een symfonie met piano obbligato.

Het begin bezit een kale grandeur; een breed opgezette melodie voor de strijkers die wordt opgebouwd tot een grote, dramatische dialoog.Na zo’n vier minuten voegt de piano zich erbij met krachtig geëtste akkoorden.

Het tweede deel, Pezzo giocoso, is een demonische dans die schittert en verleidt. Het Pezzo serioso dat volgt, is afwisselend somber, hartverscheurend en troostrijk. Het vierde deel, de tarantella all’italiana, verduidelijkt Busoni’s wortels en is doortrokken van mediterrane gloed en een Rossiniaanse geestigheid. Het heeft een theatrale cadens als hoogtepunt. In het Cantico keert de componist terug naar de plechtige sfeer. Het koor bezegelt dit buitengewone werk met een mystieke hymne op tekst van de Deense dichter Adam Oehlenschlager.

Het heeft nooit ontbroken aan opname van dit mammoetconcert. Marc-André Hamelin (Hyperion CDA 6713) als tot nu toe beste en John Ogdon (EMI 573.857-2), Garrick Ohlsson (Telarc CD  80207), Ronald Pöntinen (CPO 999.702) en Pietro Scarpini (First Hand FHR 64) meldden zich.

Misschien werkte het feit dat het bij Gerstein om een zaalopname gaat echt inspirerend om extra vonken te laten overslaan, zeker is dat ze meteen in het eerste deel de essentie van deze muziek treffen en veel kracht ontwikkelen. In de langzamer momenten worden heel wat mooie details ontdekt.

Maar hoezeer Gerstein en Orama ook imponeren en bewondering wekken, zou ik als ik nog een cd van dit extravagante werk moest kopen, toch voor de nog wat uitzonderlijker prestatie van Hamelin en Mark Elder kiezen.