Bruckner: Symfonie nr. 9 in d WAB. 109 (voltooid door Schaller), Philharmonie Festiva o.l.v. Gerd Schaller. Profil PH 16089 (2 cd’s, 1u. 14’’37”) 2016 en PH 8030 (2 cd’s, 1u., 17’28”). 2018

Bij zijn dood bleef de Symfonie nr. 9 met een onvoltooide finale achter. Daarvan werden slechts wat fragmenten teruggevonden, terwijl de cruciale laatste bladzijden geheel ontbraken, vermoedelijk omdat ze werden gestolen. Het vormde de afgelopen tien jaar een uitdaging voor bewerkers als William Carragan, Samale/Mazucca/Phillips/Cohrs en de Belg Sébastien Letocart om het werk af te maken.

Bij hen voegde zich ook de in 1965 in Bamberg geboren dirigent Gerd Schaller die zich gedrongen voelde om de Symfonie te completeren. Op grond van zijn praktische ervaring in 2016, herzag hij die poging in 2018 nogmaals; beide versies zijn op Profil vastgelegd. De tweede keer legde hij meer de nadruk op heldere structuren en dunde daarvoor sommige fragmenten wat uit, terwijl hij andere wat rijker orkestreerde. Ook compositietechnisch bracht hij nog wat veranderingen aan, bijvoorbeeld in de apotheose van de coda. In zoverre handelde hij niet anders dan Bruckner zelf, die ook als maar aan zijn werken bleef ‘corrigeren’.

Zijn uitgangspunt was de Versie Nowak uit 1950. Het speuren naar hoorbare overeenkomsten en verschillen loont de moeite. De muziek is er wat Wagneriaanser op geworden; het adagio neemt hij de tweede maal wat vlotter en de climaxen in het eerste en derde deel zijn wat afgezwakt, maar dat heeft niets met de voltooide finale te maken.

Philharmonie Festiva is een heel goed ‘project’ ensemble dat is samengesteld uit musici van diverse leidende Duitse orkesten voor het Ebrach zomerfestival. Deze mooie, heel serieus te nemen bijdragen aan de Bruckner discografie verdienen zeker de aandacht van de ware bewonderaar.