CD Recensies

BEETHOVEN: PIANOSONATES NR. 1-32, LEVIT

Beethoven: Pianosonates nr. 1-32. Igor Levit. Sony 1907584-31826 (9 c’s, 10u. 05’07”). 2013-2018

Het rijtje met ‘mooiste’ en interessantste opnamen van de complete 32 Pianosonates groeit nog gestaag. Op dat lijstje staan bij mij, historisch beginnend, Artur Schnabel EMI 763.765-2), Wilhelm Kempff (DG 447.966-2), Friedrich Gulda (Brilliant Classics 92773), Alfred Brendel (Philips 446.909-2), Stephen Kovakevich (EMI 562-700-2), Paul Lewis (Harmonia Mundi HMC 90.1902), Richard Goode (Nonesuch 7559-79363-8)  en András Schiff (ECM 481.290-8) en bij de fortepianisten Ronald Brautigam (BIS SACD 2000).

Schnabel zei ooit over deze sonates: “Waar die bij Mozart een zonovergoten tuin zijn en bij Schubert een bos met licht en schaduwplekken, gaat het bij Beethoven om een bergketen”.

In 2013 verscheen van de in 1987 in Nizhny Novgorod geboren Russisch-Duitse Igor Levit een dubbelcd opname met Beethovens vijf laatste Pianosonates nr. 28 -32 (Sony 888837-4735-2). Dat was heel moedig en getuigde van een groot zelfvertrouwen/ Twee jaar later verscheen zijn opname met de van Beethoven o.a. de Diabellivariaties (Sony 888750-6096-2). En nu voegde hij de overige 27 sonates toe die hij op drie locaties opnam: Hannover, Neumarkt en Berlijn, maar steeds met een consistent mooie geluidskwaliteit.

In sommige criticikringen wordt zijn totaalpretatie hoog aangeslagen, maar net zoals Biëla Lutmer in De Volkskrant schreef, zijn daar wel wat kanttekeningen bij te plaatsen. Er blijkt namelijk wel een verschil te bestaan tussen de bedachtzame, grondig overwogen klinkende late sonates en de vroegere, waarin de pianist vaak extreme tempi kiest en de muziek onvoldoende ruimte krijgt om normaal te ademen.

Zeker in sommige werken uit de middenperiode zijn de tempi zo snel dat ze aan betekenis verliezen. Zo krijgt het laatste deel van de korte op. 78 haast iets karikaturaals. De finale van de Waldsteinsonate begint heel mooi maar in de coda gaan de remmen te ver los. In de finale van Les adieux idem. Misschien probeert hij te ijverig om een nieuwe benadering of nieuwe effecten te bereiken. Wel is het haast een wonder dat het pianospel als zodanig heel helder klinkt.

Mogelijk dat dit een zeer bijtijdse inzet voor de viering van Beethovens tweehonderdvijftigste verjaardag eind 2020. In dit geval ben ik met een goed gemoed veilig teruggekeerd naar Schiff. Wat triest trouwens dat Emil Gilels zijn prachtige cyclus (DG 477.6360) niet heeft kunnen afmaken.