Brahms: Pianosonate nr. 3 in f op. 5; Paganinivariaties op. 35. Nelson Goerner. Alpha ALPHA 557 (57’20”). 2019

Brahms was beslist geen showfiguur en hij schreef maar zelden muziek die in uitvoeringstechnisch opzicht geweldig lastig was. Maar in de beide banden van zijn Paganinivariaties ging hij daarin veel verder dan gewoonlijk en overtrof hij niet alleen zichzelf, maar ook Liszt in dat opzicht. Het ook door vele andere componisten gebruikte thema van Paganini’s soloviool Caprice nr. 24 in a diende in 1863 als uitgangspunt voor deze compositie die tevens als studiemateriaal biedt met zijn grote inventiviteit en verscheidenheid.

In band 1 krijgen we binnen een kwartier het thema, veertien variaties en een coda te verwerken. Goerner wekt iedere variatie, hoe kort ook, mooi tot leven met uit Band 1 nr. 7 en 13 als hoogtepunten. In boek 2 zijn het de dansante variatie nr. 8 en de inniger, geheimzinniger nrs. 12 en 13 die bij hem imponeren. Maar misschien het beste is, dat hij de compositie een cumulatief effect meegeeft.

In de herinnering gegrift staan heel mooie vertolkingen van Julius Katchen (Decca 430.053-2), Evgeny Kissin (RCA 9026-68910-2) en Yuja Wang (DG 477.8795), maar Goerner mag zich nu ook best tot de voorkeuren rekenen.

Tien haar eerder ontstond de de Pianosonate nr. 3. Dat is best een bijzonder vijfdelig werk, alleen al vanwege het feit dat er voor de buitenstaander ongemerkt relatieproblemen in aan de orde worden gesteld. Dat gebeurt in het andante espressivo naar aanleiding van een gedicht van Otto Inkermann ‘Der Abend dämmert, das Mondlicht scheint, da sind zwei Herzen in Liebe vereint und halten sich selig umfangen’. Maar uit de meeste andere delen spreekt vooral een grote onstuimigheid en veel vitaliteit en dat komt bij Goerner goed naar voren.

Het hoeft niet te verbazen dat de Argentijn Goerner zo’n goede Brahmsvertolker is, want dat toonde hij in 2009 al aan met zijn opname van diens Pianoconcert nr. 2 (Alpha ALPHA 395).