CD Recensies

BACH, J.S.: MORIMUR

Bach, J.S.: Morimur. ‘Auf meinen lieben Gott’ uit Cantate nr. 136 Erforsche mich, Gott, und erfahre mein Herz BWV. 136; Christ lag in Todesbanden BWV. 278 (ged.); Partita nr. 2 in d voor soloviool BWV. 1004; Christ lag in Todesbanden BWV. 277; ‘Wo soll ich fliehen hin?’, ‘Auf meinen lieben Gott’, ‘Jesu Deine Passion’ uit Cantate nr. 188 Ich habe meine Zuversicht BWV. 188; ‘Dein Will gescheh’, ‘In meines Herzens Grunde’ uit Johannes Passion BWV. 245; Befiel du deine Wege BWV. 270; Jesu meine Freude BWV. 358; Nun lob, mein Seel, den Herren BWV 389. Christoph Poppen (v) en het Hilliard ensemble. ECM 461.895-2 (61’33”). 2000

Als toelichting op dit bijzondere Bachprogramma onder de titel Morimur, vermoedelijk ontleend aan de uitspraak ‘Ex deo nascimur, in Iesu morimur, per spiritum sanctum reviviscimus’ (Hij heeft de weg betreden, ervaart het licht en zal de kracht verkrijgen in eigen ziel te grondvesten wat hem tot nu toe geluk moet schenken) staat in de programmatoelichting van deze uitgave: 'In vroegere tijden schreven de mensen geen boeken, maar ze sloegen hun kennis op in kunstwerken. We zouden in de oude kunst heel wat ideeën kunnen ontdekken als we maar wisten hoe we ze konden ontcijferen', aldus een citaat van de Russische theosoof George Gurdjieff, ontleend aan de toelichting bij deze cd. Het venijn van het citaat schuilt natuurlijk in het laatste zinsdeel. Zo hebben heel wat exegeten gemeend via getallensymboliek en retoriek het wereldei in Bachs muziek ontdekt te hebben. Maar sommige van dit soort al te wilde hypothesen hebben toch wel iets moois. Zoals in het geval van Helga Thoene van de universiteit van Düsseldorf. Vanwege bepaalde getalspatronen en veronderstelde koraalcitaten in de beroemde Chaconne voor viool solo, is zij van mening dat dit werk een epitaaf is voor Maria Barbara, Bachs eerste vrouw.’

Daarom laten violist Christoph Poppen en het Hilliard Ensemble horen hoe de Chaconne verweven is met flarden uit de koralen Christ lag in Todesbanden, Jesu meine Freude en Auf meinen lieben Gott. De cd bevat tussendoor tevens de overige delen van de Partita nr. 2 waaruit de Chaconne afkomstig is en een aantal van Bachs stervenskoralen. De beroemde Chaconne als ‘tombeau de Maria Magdalena’.

De koralen worden uitgevoerd door Monika Mauch (s), David James (ct), John Potter (t) en Gordon Jones (b). Wie eenmaal heeft geluisterd naar deze mooie vertolkingen, zal hieraan steeds terugdenken bij het horen van die Partita, in dit geval keurig gespeeld op een barokviool.