CD Recensies

BOULOGNE: VIOOLCONCERTEN, STRIJKKWARTETTEN E.A..

Boulogne: Vioolconcerten nr. 2 in D op post., in D op. 3/1, 10 in G en in D op. 3/1. Quian Zhou met Toronto Camerata o.l.v. Kevin Mallon. Naxos 8.557322 (65’30”). 2003

Boulogne: Vioolconcerten in G op. 8/9, in C op. 5/1, in A op. 5/2, 11 in G op. 7/2; Strijkkwartetten nr. 1 in C, 2 in Bes, 3 in g, 4 in c, 5 in g, 6 in D; Symfonieën in G op. 11/1 en in D op.11/2; Sonates voor viool en klavecimbel nr. 1 in Bes, 2 in A; 3 in g, Aria con variazioni in G. Resp.  Jean-Jacques Kantorow met het Kamerorkest Bernard Thomas, het Jean-Noël Molard strijkkwartet, Anne-Claude Villars (v) met het Kamerorkest Versailles o.l.v. Bernard Wahl, c.q. Jean-Jacques Kantorow (v) en Brigitte Haudebourg (kl). Arion ARN 468.669 (4 cd’s, 3u. 34’45”). 1974/8

Van de jeugd van Joseph Boulogne die beter bekend is als Chevalier de Saint Georges is weinig bekend. Hij werd in 1745 geboren in Basse Terre in Guadaloupe als zoon van de Franse regeringsambtenaar George de Boulogne en diens waarschijnlijk Senegalese slavin Anne (Nanon) en was dus een mulat. Hij groeide op in Santo Domingo (het huidige Haiti). Daar kreeg hij vermoedelijk zijn eerste vioollessen van de directeur van de plantages van zijn vader.

Op tienjarige leeftijd verhuisde het gezin naar Parijs, waar zijn leven drastisch veranderde. Hij nam deel aan tal van sportieve activiteiten: paardrijden, dansen, schaatsen, zwemmen en schermen. Hij werd zelfs een meesterlijke schermer na een studie van zes jaar bij La Boessière. Hij reisde veel, moest vluchten tijdens de revolutie, was bevriend met de hertog van Orléans, kapitein in de Nationale Garde. 

Maar al voor zijn twintigste nam zijn leven een heel andere wending. Hij ging viool studeren bij Leclair en compositie bij Gossec. De jaren 1758 tot 1768 waren daaraan geheel gewijd. In 1679 benoemde Gossec hem als eerste violist van de Concerts des amateurs. Maar de volgende stap was belangrijker: in 1772 maakte hij zijn debuut als componist en solist met een uitvoering van zijn Vioolconcerten op. 2. Het publiek was enthousiast.

De lijst met composities groeide met Vioolsonates, Strijkkwartetten, zeven Concertante symfonieën, meer Vioolconcerten, het ballet L’amant anonime  en de opera Ernestine et la fille-garçon. In 1773 nam hij als algemeen gerespecteerd musicus de taak als orkestdirecteur van Gossec over, maar zijn benoeming tot directeur van de Parijse Opéra werd tegengehouden op grond van de afstamming van deze ‘Zwarte Mozart’ omdat de zangers weigerden om met hem samen te werken.

Boulogne was ook degene die Haydn de opdracht gaf voor zijn zes Parijse symfonieën in 1785. Hij overleed in 1799 in Parijs. Had zijn muziek werkelijk kwaliteit? Zeker wel zoals uit de hier vermelde opnamen blijkt (die van Naxos is eentje van meer). De Vioolconcerten zijn heel idiomatisch geschreven en vergen het nodige aan virtuositeit. Het mooist zijn telkens de langzame delen, het zwakst zijn soms de vrij generieke begindelen, maar dan flonkeren de finales weer. 

Quian Zhou is soms maar net opgewassen tegen de technische eisen, maar speelt verder met de nodige vaart en zwieren de Ierse dirigent Kevin Mallon begeleidt haar mooi. Voor een breder overzicht van Boulogne’s werken is het Arion album een uitkomst.