Bach, J.S. Motetten ’Singet dem Herrn ein neues Lied’ BWV. 225, ’Der Geist hilft unser Schwachheit auf’ BWV. 226, ‘Jesu, meine Freude’ BWV. 227, ’Fürchte dich nicht’ BWV. 228; ‘Komm, Jesu, komm!’ BWV. 229; ‘Lobet den Herrn alle Heiden’ BWV. 230; Bertolusi: ‘Osculetur me osculo oris sui’ uit Promptuarium musicum; Praetorius: ’Tulerunt Dominum meum’ uit Cantiones sacrae de praecipius festis totius annis; Gallus: ‘Ecce quomodo moritur justus’ uit Opus musicum; Gabrieli, G.: ‘Jubilate Deo’ uit Symphoniae sacrae 1. Pygmalion o.l.v. Raphaël Pichon. Harmonia Mundi HMM 90.2657 (82’07”). 2020
Niemand weet hoeveel Motetten Bach precies heeft geschreven. Zijn eerste biograaf, Forkel, verwees in 1802 naar veel Motetten voor één en twee koren en meldt daarna dat er van die voor twee koren nog acht of tien bestaan. Helaas noemt hij slechts de vier die thans nog bestaan: ’Singet dem Herrn ein neues Lied’, ’Der Geist hilft unser Schwachheit auf’, ’Fürchte dich nicht’ en ‘Komm, Jesu, komm!’ naast het vijfstemmige ‘Jesu, meine Freude’ en het vierstemmige ‘Lobet den Herrn alle Heiden’ waarvan wordt betwist wie de componist was.
dit zestal werken is subliem, maar ook heel veeleisend voor de zangers, maar ook prachtig om naar te luisteren met hun voortdurende variatie in tempo, dynamiek, textuur en sfeer.
Bij deze Bach moet de dirigent steeds keuzes maken: hoeveel stemmen” Met of zonder instrumentale begeleiding? Moet het koor uit jongens en mannen bestaan? Moeten de koren naast of achter elkaar zijn opgesteld?
Met zijn ensemble van 28 leden kiest Raphaël Pichon, die zelf ooit als koorknaap begon, voor één van deze oplossingen. Hij laat de virtuoze, moeiteloos zingende koorstemmen prachtig versmelten en streeft naar eenvoud, innigheid en optimale expressie. De spirituele diepgang is groot en op de achtergrond is iets van van de dans te bespeuren.
Voor enige ontspanning tussen Bach’s Motetten zorgen de tussendoor opgenomen Motetten van enige tijdgenoten. Wie wil vergelijken, kan dat het beste doen met Gardiner (Erato 2292-45979-2).