Brahms: Het Schönberg effect. Pianokwartet nr. 1 in g op. 25; Symfonie nr. 3 in F op. 90 (bew. Andreas N. Tarkmann). Notos pianokwartet. Sony 194398.4800-2 (73’02”). 2020

 

De titel Het Schönberg effect is misschien wat vergezocht voor deze uitgave, maar de bedoeling is duidelijk: Schönberg was een groot Brahmsbewonderaar en bewerkte diens Pianokwartet nr. 1 in g op 25 voor orkest (o.a. opgenomen door het Nederlands filharmonisch orkest o.l.v. Marc Albrecht op Pentatone PTC 5186-398). Daarmee wilde hij het inherente orkestrale karakter van dat werk tonen en noemde het voor de grap de ‘Vijfde Symfonie’ van Brahms.

De Duitse bewerker Andreas N. Tarkmann sloeg de omgekeerde weg in en bewerkte een orkestwerk, in dit geval de derde Symfonie van Brahms voor pianokwartet. Met heel verrassende uitkomsten waarbij verborgen structuren aan het licht worden gebracht, stemmen worden verduidelijkt en ‘overbodigs’ verdwijnt. De valse suggestie wordt gewekt dat Brahms het nooit anders gewild heeft.

Het in 2007 opgerichte Notos kwartet, dat bestaat uit Antonia Köster (p), Sindri Lederer (v), Andrea Burger (va) en Philip Graham (vc) laat van beide werken frisse, briljante en intelligente interpretaties horen die geheel overeenkomstig zijn met Notos als de personificatie van de Grieksmythologische  god van de zuidenwind, die nu eens een aangenaam warme bries brengt, dan weer de bezorger van storm is.