Beethoven: Cellosonates nr. 1 in F op. 5/1, 2 in g op. 5/2, 3 in A op. 69, 4 in C op. 102/1 en 5 in D op. 102/2; Variaties over ‘Bei Männern, welche Liebe fühlen’ WoO. 48 nr. 1-7; Variaties over een thema uit Händels Judas Maccabaeus WO. 45 nr. 1-12; Variaties in F over ‘Ein Mädchen oder Weibchen’ op 66. Yo-Yo Ma en Emanuel Ax. Sony 1943988373-2 (3 cd’s, 2u., 32’01”). 2020

 

In 1987 namen Yo-Yo Ma en Emanuel Ax de vijf Cellosonates en de complete variatiewerken van Beethoven al een keer op (Sony M2K 42446). Tijdens de Corona epidemie troffen ze elkaar opnieuw om er onder de titel ‘Hope amid tears’ nog eens met hernieuwde inzichten. 

‘Wanneer we naar muziek kijken die ons hoop voor de toekomst geeft om te geloven dat we kunnen overleven en om goed te doen, is dat steeds muziek van Beethoven. Zijn compositorische gaven zijn natuurlijk uniek, maar het is zijn onbedwingbaar krachtige geesteshouding in het aanzicht van persoonlijk leed en tragiek die hem zo uniek maakt. In deze periode van wereldwijde onrust, verdriet en lijden leek het passend om de tweehonderdvijftigste verjaardag van de componist die het beste van de menselijkheid vertegenwoordigt te eren met deze nieuwe opname’. 

Zijn de onderlinge verschillen tussen beide opnamen groot? Nee, niet echt. Maar de nieuwe uitgave bevat om te beginnen wel de ‘Variaties over een thema uit Händels Judas Maccabaeus WO. 45 nr. 1-12 die op de oude ontbrak. En het spel is nu soms wat fijnzinniger en toont aan dat een duo in de loop van de tijd nog beter kan worden.

Daar staat wel een nadeel tegenover. De cello klinkt prachtig, maar de vleugel enigszins op de achtergrond, juist waar Ax voor zulke mooie nuancen zorgt. Niettemin is dit een bewijs van een unieke samenwerking.

Rostropovich en Richter namen indertijd alleen de vijf cellosonates op (Philips 412.256-2) en zijn nog niet vergeten. Adrian en Alfred Brendel waren wel volledig en concurrerend (Philips 475.379-2). Maar voor het overige hebben Ma en Ax tot tweemaal toe veel voordelen aan hun kant.