Bruckner: Symfonie nr. 4 in Es WAB 104 ‘Romantische’: De 3 versies 1874, 1880 en 1888. Bambergs symfonie orkest o.l.v. Jakub Hruša. Accentus ACC 30533 (4 cd’s, 4u., 34’31”). 2020
Anton Bruckner overleed in 1896 maar liet met zijn Symfonie nr. 4 een ‘work in progress ‘ na. De eerste versie is uit 1874/6 waarop Nowak in 1975 zich met zijn publicatie op het manuscript 1874 baseerde en Korstvedt in 2021 uitging van de revisie 1876. Dan is er de afzonderlijke ‘Volksfest’ finale uit 1878. Van de versie 1881 staan de uitgaven van Haas (1936, 1944), Nowak versie 1886 (1953) en Korstvedt (2018) ter beschikking. En van de derde versie uit 1888 hebben we de uitgaven van Gutmann (1889), de herorkestratie van Mahler (1895) en de kritische uitgave van Korstvedt uit 2004
Benjamin Korstvedt is een Amerikaanse musicoloog die onder auspiciën van de Oostenrijkse Nationalbibliothek bezig is om naar wat men hoopt een definitieve eindversie samen te stellen. Wat de vierde Symfonie betreft heeft zijn uitgave nog een bijzonderheid omdat er ongepubliceerde fragmenten van maat 63-83, 171-195, 289-341, 339-437, 423-453 en 171 plus een minibrokje trio van de versies 1878, 1880 en 1881 aan zijn toegevoegd. En dan is er nog een extra: de afzonderlijke Volksfest finale uit 1878.
Onder de titel ‘De romantische weg’ krijgen we eerst versie 1874, 1875/6, daarna ‘de Romantische’ 1878/80 en 1887/9 te horen en vervolgens de ongepubliceerde fragmenten. In totaal komt dit neer op 28 muziekdelen. Het orkest uit Bamberg toont zich heel geschikt voor Bruckners idioom en Jakub Hruša is een zorgvuldig uitleggende gids in dit wereldje van vaak geringe verschillen en mooie, interessante aanvullingen.
De grootste vernieuwing betreft de eerste versie want daarin onderscheidt de versie Korstvedt van alle overige en het is fascinerend wat we daarvan te horen krijgen. Maar ook in de rest der werken loont diens nauwgezette research want deze leidt tot frisse, temperamentvolle en kleurige, maar ook vrij transparante vertolkingen zonder blijken van pathos. UItvoeringen op heel hoog niveau, zoveel is zeker.
‘Gefundenes Fressen’ voor de door en door Bruckneradept die het naadje van de kous wil weten en zelf kan bepalen welke versie volgens hem of haar het mooist en belangrijkst is. De modale Bruckneriaan zal aan één uitgave zoals die van Günter Wand (RCA 09026.68839-2), Karl Böhm (Decca 446.374-2) of Nikolaus Harnoncourt (Warner 2564.60129-2) genoeg hebben.