Bortniansky: Concerten voor koor nr. 17, 18 ‘Het is goed om de Heer dank te zeggen’, 19 ‘De Heer zei tot mijn Heer, 20, 21 ‘Hij die verblijft in de hulp van de Allerhoogste’, 22, 23. Russische Staats symfonie cappella o.l.v. Valeri Polyansky. Chandos CHAN 9840 (66’12’’). 1990

 

In het Westen is de Oekraïnse componist Dmitry Bortnyansky (1751 – 1825) nooit echt bekend geworden. Zelfs in eigen land en in Rusland werd hij niet geheel naar waarde geschat. Typerend is dat ook Tchaikovsky zich nogal denigrerend over hem uitte nadat hij de Gewijde Concerten voor koor had uitgegeven. Ze kregen ook nooit een vaste plaats in het repertoire van de Russisch Orthodoxe kerk. Dat is des te vreemder omdat het juist gaat om heel doorwrochte werken met een vrijwel eindeloze verscheidenheid. Hij schreef ten minste 33 Concerten voor koor die opvallen door hun haast Italiaanse lyriek en hun knappe contrapunt. Maar hij gebruikt ook barokke fuga’s.

Opvallend genoeg is het ook niet een Russisch, maar een Engels  label dat een aantal van deze werken opnam met een beken d Russisch koor dat in oud Kerk-Slavisch zingt. Nr. 19 is een van de mooiste uit de reeks, maar nr. 20 maakt nog meer indruk omdat ieder deel een substructuur met een heel andere stemming heeft.

Tchaikovsky beklaagde dat in de concerten ‘theater of zelfs opera’ technieken worden gebruikt en dat klopt. Maar het gebeurt op een dusdanige manier dat het resultaat heel elegant is. Dat is goed te horen in nr. 22.

De Russische Staats symfonie cappella is geheel vertrouwd met deze muziek en laat dat prachtig tot in de fijnste nuances horen.