Bach: Das wohltemperierte Clavier BWV 846/893. Angela Hewitt. Hyperion CDS 44291/4 (4 cd’s, 4u24”). 1997/9

Dit is de goedkope heruitgave van Hyperion CDA 67301/2 en CDA 67303/4 uit eind jaren negentig. Van enigerlei veroudering of geringere geldigheid is echter geen sprake zolang men deze stukken op een moderne piano verdraagt.

De Canadese pianiste Angela Hewitt heeft zich na onder meer fraaie opnamen te hebben gemaakt van pianosonates van Beethoven en pianowerken van Chabrier geheel toegelegd op een integrale opname van de pianowerken van Bach. Haar missie moet langzamerhand zijn voltooid. Tijd voor een tevreden terugblik.

De pianiste fraseert en articuleert de didactische, tevens heel poëtische 48 stukken met groot stijlgevoel. Het pedaal gebruikt ze heel schaars en de lucide muzikale gedachtestroom komt zo heel helder over.

Ze toont een directe, open benaderingswijze die een reinigend effect heeft en van groot zelfvertrouwen getuigt. Ook aan verbeeldingskracht mankeert het haar niet wat resulteert in afwisselende kleurigheid. Het klankweefsel wordt steeds helder gehouden en veel diepere betekenis wordt terecht niet aan het materiaal toegekend. Bach krijgt hier een mooie eigen stem zonder dat de vertolkster zich nadrukkelijk tussen het gecomponeerde en de luisteraar opstelt. Met name de verinnerlijkter fuga’s krijgen hier een wat overpeinzend karakter.

Meteen de eerste prelude krijgt de juiste welving en kleuren, de tweede klinkt assertief, maar geen moment opdringerig. De derde heeft iets van flitsende virtuositeit, de achtste klinkt mooi intens, de magische nr. 13 heeft iets van een klokkenspel, nr. 15 is zwierig en briljant, de bijbehorende fuga bezit veel verve.

Probeer de fuga van nr. 19 en het blijkt hoe de pianiste plezier beleeft (en ons laat meebeleven) aan de polyfone energie. Het staccato in het voorspel van nr. 19 zorgt voor veerkracht, nr. 22 klinkt overpeinzend, de fuga van nr. 12 uit band 2 is opwindend.

Het geheel maakt een zeer verbeeldingsvolle en muzikale indruk. De pianoklank is lucide en het instrument klinkt niet in een te ruim akoestisch jasje. Natuurlijk zijn er meer pianoversies van dit opus. Te denken valt vooral aan Tureck (DG en BBC Legends) met haar soms wat uitzonderlijke opvattingen. Bewonderaars van Ashkenazy zullen zijn vrij recente Decca opnamen niet willen missen. Maar dramatisch groot zijn de onderlibge verschillen niet en met geen van drieën doet men zich in artistiek opzicht te kort. Deel I is er ook op heel bijzondere wijze van Richter (RCA).