Bernstein: Symfonieën nr. 1 Jeremiah en 2 The age of anxiety; Resp. Christa Ludwig (ms) en Lukas Foss (p) met het Israël filharmonisch orkest o.l.v. Leonard Bernstein. DG 415.964-2 (60’09”). 1977

Bernstein: Symfonie nr. 3, Kaddish; Chichester psalms. Montserrat Caballé (s), Wiener Sängerknaben en Jeunessekoor met het Israël filharmonisch orkest o.l.v. Leonard Bernstein. DG 447.954-2 (56’18”). 1975/7 

Leonard Bernstein heeft nooit een ‘gewone’ rechttoe rechtaan, dus abstracte symfonie geschreven. Zijn drie symfonieën behoren tot wat hij zelf ooit omschreef als ‘Het werk dat ik mijn leven lang al aan het schrijven ben …. Over de worsteling geboren uit de crisis van onze eeuw, een crisis van het geloof’.

De eerste, Jeremiah symfonie dateert uit de jaren dat de componist begin twintig was en eindigt met een ontroerende passage voor mezzosopraan uit de Klaagzangen van Jeremias waarin zij de weeklacht van de profeet over de tempel zingt.

Zoals de titel al suggereert werd de Symfonie nr. 2 geïnspireerd door het bekende gedicht The age of anxiety van W.H. Auden. Het op dit gedicht over de zoektocht naar betekenis en geloof in het lege leven gebaseerde programma is vrij gedetailleerd. Dat lege levensstuk, uitgebeeld door een losgeslagen nachtelijk feest, is waarschijnlijk het vrolijkste, naast een scherzo met een virtuoos jazzy pianostuk, vergezeld door celesta, harp, contrabas en het nodige slagwerk. De rest is serieuzer, weliswaar eclectisch van stijl, maar coherent en doelbewust.

De derde symfonie, Kaddish is geschreven ter herinnering aan John Kennedy. Hier zingen jongerenkoren Joodse geestelijke teksten en voert een verteller – de componist zelf een eenzijdig en steeds smartelijker wordend gesprek met zijn God.

De Chichester Psalms behoren tot de aantrekkelijkste twintigste eeuwse koorwerken. De jazzy passages en de intrinsieke schoonheid van de overpeinzende gedeelten spreken direct aan.

Authentieker dan hier kan men deze werken nauwelijks horen van een gerijpte Lennie met alle uitvoerenden in uitstekende conditie.

Van de Symfonie nr. 2 is een waardevol alternatief van het Ulster orkest onder Sitkovetsky met pianist Hamelin voorhanden (Hyperion CDA 67170).