Bach, J.S.: Matthäus Passion BWV 248. Werner Güra (t), Johannes Weiser (b), Sunhae Im, Christina Roterbrg (s), Bernarda Fink, Marie-Claude Chappuis (ms), Topi Lehtipuu, Fabio Trümpy (t), Konstantin Wolff, Artuu Kataja (bs) met het Berlijns Staats- en kathedraal koor, het RIASkamerkoor en de Akademie für alte Musik Berlin o.l.v. René Jacobs. Harmonia Mundi HMC 80.2156/8 (3 cd’s, 2u. 39’ + dvd). 2013
Het is misschien niet de aantrekkelijkste rol om in het groeiende koor van enthousiastelingen een voorzichtig waarschuwende tegenstem te laten horen over deze inderdaad opmerkelijke nieuwe Matthäus opname. Maar herhaald beluisteren daarvan versterkt die aarzelende tegenstem alleen maar. Argumenten geven hier de doorslag, zodat het goed is om de plus- en minpunten tegenover elkaar te plaatsen. De dvd met opnamesessiefragmenten maakt duidelijk hoe hier a priori moeilijkheden zijn geschapen.
Aan de pluskant klinkt om te beginnen in de expressieve benadering Jacobs’ ervaring op operagebied door. Met Werner Güra als onopgesmukt verhalende evangelist met fraaie continuobegeleiding en Johannes Weiser als diepmenselijke Jezus beschikt Jacobs over voortreffelijke interpreten van de ‘hoofdrollen’. Bij de merendeels onbekende solisten is Bernarda Fink de grootste uitblinker (probeer ‘Buss und Reu’).
Veel waardering ook voor de vitale manier waarop de dirigent juiste accenten plaatst en van moment tot moment aandacht schenkt aan karakteristiek en het werk als één groots concept gestalte geeft.
Dan de minkant. Op papier mag dan het ruimtelijke concept van de dirigent met de koor- en orkestgroepen niet naast maar tegenover elkaar historisch bezien correct zijn, in de opnamepraktijk zoals die hier is toegepast werkt het akoestisch niet. Misschien was het met quadrafonie wel gelukt, hoewel dat gezien resultaten uit het verleden ook dubieus lijkt. In de praktijk komt die grotere dieptewerking in plaats van de gangbare breedtewerking niet tot zijn recht. Evangelist, Jezus en de andere sprekende Bijbelse figuren vooraan, het tweede koor met de commentaren leverende zangers een stuk naar achter werkt niet ideaal. Zo zingt Christina Roterberg ‘Blute nur’ erg uit de verte en artistiek gezien niet op het niveau van de rest der uitvoering door zangers die niet tot de eerste garnituur behoren. Datzelfde geldt voor nogal wat andere aria’s die teveel in de achtergrondnevel dreigen te verdwijnen. Ook de spraakverstaanbaarheid heeft daaronder te lijden.
Daarom het advies: luister en oordeel zelf. Kies in geval van twijfel liever voor de zekerheid van Gardiner (Archiv 427.648-2) of Harnoncourt (Teldec 2564-64347-2, 8573-81036-2).