CD Recensies

BEETHOVEN: STRIJKKWARTETTEN NR. 12-16, CAMERATA NORDICA

Beethoven: Strijkkwartetten nr. 12 in Es op. 127, 13 in Bes  op. 130, 14 in cis  op. 131, 15 in a op. 132 en 16 in F op. 135. Camerata Nordica o.l.v. Terje Tønnesen. Altara ALT 1024, BIS CD 1096 (3 cd’s, 3u. 05’32”). 2001/5

 

Bewerkingen van de late strijkkwartetten zijn niet ongewoon. Mahler, Weingartner, Toscanini, Furtwängler, Mitropoulos, Bernstein e.a. verruimden de bezetting al eerder. De Camerata Nordica, een vrij jong Zweeds ensemble, telt veertien of vijftien leden, dus minder dan een volwaardig symfonie- of filharmonisch orkest. Dat komt de uniformiteit en hechtheid van klank in dit geval ten goede. Dat is de winst van een goede uitvoering als deze, maar aan de verlieskant moet worden opgemerkt dat de intieme conversatie van vier uiterst betrokken musici verloren gaat. Het lijkt daardoor wel of de muziek ook iets van zijn mysterie verliest.

Dirigent Tønnesen gaat wel gewetensvol te werk in zijn eigen bewerkingen en hanteert daarvoor waar mogelijk het principe van het concerto grosso door extra zorg te besteden aan het contrast tussen krachtig sprekende partijen en de meer intieme momenten die solistisch kunnen worden afgewikkeld. In die opzet lijkt hij aardig geslaagd.

Het ene werk verdraagt zo’n gezinsuitbreiding ook beter dan het andere. Op 127 loopt geen schade op, wint er zelfs bij en zo goed als hier uitgevoerd klinkt ook de beroemde Große Fuge op zijn oorspronkelijke plaats aan het eind van op. 130. Vergelijk dit met wat Klemperer (EMI 763.356-2 of Testament SBT 1405) destijds liet horen. Is het een wonder dat juist dit deel hier zo mooi is geslaagd? Het behoort met het felle presto en het juist verstilde adagio uit op. 131 tot de hoogtepunten. Ook de verstilling uit het langzame deel van op. 132 komt er goed maar wat minder treffend af.

Deze uitgave verscheen het eerst op het onbekende label Altara, maar werd door BIS overgenomen wat de verspreiding zeker ten goede komt.

Andere oplossingen: op. 127 door de Academy of St. Martin-in-the-Fields o.l.v. Murray Perahia (Sony 88691-912562, 68 cd’s), op. 130 door Strijkorkest La Primavera o.l.v. Maurice Broussard (Patridge 11242), op. 131 door het Weens filharmonisch orkest o.l.v. André Previn (DG 463.579-2) idem o.l.v. Leonard Bernstein met nr. 16 (DG 435.779-2), Nieuw Sinfonietta o.l.v. Peter Oundjian (BIS CD 1218) en het Internationaal Musici Seminarium o.l.v. Sándor Végh (Capriccio 10356), op. 135 door het NBC Symfonie orkest o.l.v. Arturo Toscanini (Naxos 8.110826), Amsterdam Sinfonietta o.l.v. Candida Thompson (Channel Classics CCS SA 23005), de Große Fuge behalve van Klemperer ook van E. Fischer (Koch 37701-2), Furtwängler (Bruno CD 250), Boult (BBC Classics BBCCL 4213-2),Marriner (Philips 432.509-2), Oundjian (BIS CD 1218), Albrecht (Orfeo C 371-961 A), Kovacevich (EMI 764.174-2), Tate (EMI 749.931-2), Nagano (Sony 88697-2360-2), Végh (Capriccio 10356), Zagrosek (Kairos KAI 001298-2), Gielen (Hänssler CD 93.056) van Karjan (DG in een dik album) en het Duits saxofoon Ensemble (Spektral SRL 4-09065). 

Keuze genoeg dus al naar voorkeur, maar deze Zweden gooien hoge ogen.