Aventure ensemble: Totdat de wachter heeft gezongen, 21 Liederen uit het Gruuthuse manuscript. Challenge CC 72795 (55’34”). 2018

Voor de inhoud van deze cd moeten we terug naar het vijftiende eeuwse Brugge waar de rijke Patriciër Lodewijk van Gruuthuse (1427-1492), lid van de Orde van het Gulden Vlies in zijn stadspaleis niet alleen kunst en edelsmidwerk verzamelt, maar ook handschriften en manuscripten.

Daaronder bevindt zich een bundel van rond 1390 geschreven liederen over de maagd Maria, over tere liefde, maar ook over dronkenschap en seks plus die ooit door een groep vrienden met begeleiding werden gezongen, de gebeden uitgezonderd. 

Door een wonder is dat manuscript bewaard gebleven, zelfs compleet met de muzieknoten. De teksten komen uit verschillende, nauwelijks met naam en toenaam bekende bronnen en het geheel werd in 1460 uitgegeven. Wel worden Jan Moritoen, Petrus Vinderhout, Thomas Fabri als auteur genoemd.

In 2007 verwierf de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag het geheel van zeven gebeden, honderdzevenenveertig liederen - meest ballades - en achttien gedichten.

Het Paul Rans ensemble liet in 1991 al 21 van deze liederen met een wat kleuriger begeleiding door luit, dulcimer, vedel, blokfluiten horen (Eufodia 1170). Overlappend zijn alleen ’Mijn herte es sonder cnoop gheletst’ en ‘Egidius waer bestu bleven’. Interessant ter vergelijking.

Voor de rest biedt het uit Christopher Kale (tenor/altus), Marco Magelhäes, Fumitaka Saito en Ita Hijmans bestaande blokfluitkwartet een keuze uit het omvangrijke domein en komt dus met veel nieuw materiaal. Dat wordt door de vijf musici die in Middeleeuwse muziek doorkneed zijn met veel gevoel en rijk genuanceerd voorgedragen. Het onder de titel Totdat de wachter heeft gezongen aangeboden programma verveelt ruim een uur lang geen moment. Wat goed dat dit moois zo is ontsloten.