Gunta Abele: Magnificello. Kodály: Solocellosonate in b op. 8; Vasks: Boek voor cello; Cassadó: Suite voor cello; Casals: El cant des ocells. Skani LMICD/SKANI 073 (65’02”). 2017

Voor haar debuut als soliste op cd koos de Letse celliste Gunta Abele vier twintigste eeuwse werken (en geen Bach) uit. Het bekendst daarvan zijn Casals’ Catalaanse ‘Gezang van de vogels’ en de Sonate van Kodály uit 1915. Deze vormt nog steeds een van de hoogtepunten uit het solocellorepertoire. Ieder die denkt, dat deze componist ‘makkelijke’ muziek schreef, zou ernaar moeten luisteren. Het is een tour de force waarin de componist die zich gewoonlijk uit in door volksmuziek geïnspireerde werken een soort doordringend moderne draai zoals men die gewoonlijk van Bartók verwacht. Alle technische vaardigheden komen aan de beurt: dubbelgrepen, spelen met de strijkstok en tokkelen het de vingers en harmonischen als om een ruige, improvisatorische fantasie te scheppen waarin terloops ook nog een trieste Transsylvanische dans en een herinnering vaan Bach zijn verwerkt. 

Net zomin als haar vrouwelijke collega’s Natale Clein (Hyperion CDA 67829), Alisa Weilerstein (Decca 478.5296) en Quirine Viersen (Sony SK 45727) bijt de Letse haar tanden stuk op dit werk en zorgt ze voor een spontane, goed afgewerkte uitvoering. 

Dichter bij huis zoekt Abele het in het prozaïsch getitelde Boek uit 1978 van haar landgenoot Peteris Vasks met de delen ‘Marcatissimo’ en ‘Dolcissimo’ waarin ook hij de grenzen van de cellomogelijkheden met lyrische diatoniek en woordloos gezang opzoekt.

Net als Casals was cellist Caspar Cassadó een Catalaan die zijn driedelige Suite in 1926 schreef en deze van lokale, met de zarzuela verwante dansritmen voorzag. Vanuit haar Baltische achtergrond toont Abele ook daar een behoorlijke affiniteit mee en zorgde voor een veelzijdig interessante en geslaagde opname. Vooral omdat ze de verschillen in stijl en karakter zo goed aanvoelt, spelend op een Engelse Bela Szepessy instrument uit 1885.