Dana Zemtsov (va): Romantic metamorphoses. Vieuxtemps: Altvioolsonate in Bes op. 36; E. Zemtsov: Melodie im alten Stil; Bloch: Suite voor altviool en piano; Waxman/Kugel/Bizet: Carmen fantasie (bew). Met Cathelijne Noorland (p). Channel Classics CCS SA 37215 (72’15”). 2014
In ons kleine landje boffen we maar met de toevloed van altviolistes van wereldformaat, eerste Nobuko Imai en nu Dana Zemtsov die voor een verrijking van het vaderlandse cultuurpatroon zorgen.
De in 1863 uitgegeven driedelige sonate van Vieuxtemps behoort tot de juweeltjes van de altvioolliteratuur met zijn afwisseling tussen expressief, overpeinzend maestoso, elegische barcarola met de aanduiding ‘con melanconia’ en vlot scherzando geeft aanleiding tot een warm expressieve verklanking waarin aan alle aspecten van het werk recht wordt gedaan.
Een duidelijk persoonlijk karakter krijgt dit recital door de inlas van de lieflijk romantische Melodie im alten Stil die Dana’s grootvader Evgeni als lyrische liefdesverklaring in vocalisevorm schreef voor haar grootmoeder schreef.
Bij het belangrijke werk van Bloch kan voor niet ingewijden enige verwarring ontstaan. Onder het begrip ‘Suite voor altviool’ vallen namen zowel de Suite hébraique voor altviool en orkest als voor piano, de suite voor altviool en piano uit 1919 (die bij Zemtsov aan bod komt) en de suite voor altvioolsolo uit 1958.
Uitgerekend deze suite is muzikaal beschouwd een prachtstuk, geschreven tijdens Blochs eerste rijpe periode en met lichte schaduwen van Bartók, met name in de beide begindelen van het vierdelige werk. Niet zozeer als duidelijke invloed als wel als zielsverwant. Juist dat komt mooi naar voren in de onderhavige uitvoering waarin in vier delen een quasi reisverslag wordt gedaan van primitief leven in het oerwoud tot het Chinese keizerlijke hof. Deze komt hier beter naar voren dan in een orkestversie omdat Zemtsov zo zonder opgelegde virtuositeit speelt en Cathelijne Noorland zo ad rem en gedetailleerd begeleidt.
Als het op gedaanteverwisselingen aankomt, behoort Waxmans Carmen fantasy tot de kampioenen. Zelf maakte hij al een potpourri van de bekendste hits uit Carmen voor viool en orkest of piano, daarna volgden andere bewerkingen voor trompet (Sergei Nakariakov, Teldec 4509-945-2), voor cello (David Grigorian, Ars musici AM 1249-2). Het was Michael Kugel (Melodiya MEL CD 10.011637) die voor een warmbloedige altversie zorgde welke hier in alle afwisseling van stemmingen goed klinkt maar niet kan verhullen dat het origineel beter is ondanks het warme pleidooi van Zemtsov en de opvallend goede Noorland.
Om te ervaren dat het hier werkelijk om prachtige interpretaties gaat, zou men als proef op de som eens kunnen luisteren naar de Vieuxtemps van Pierre Lenert en Jeff Cohen (Syrius SYR 141340) die de complete werken voor altviool en piano speelden of naar Nobuko Imai (Chandos CHAN 8873) en Tabea Zimmermann (Myrios MYR 004).