Martin Tchiba: Linkages: Brahms: Fantasien op. 116; Wagner: Albumblatt in As Ankunft bei den schwarzen Schwänen; Liszt: Nuages gris S. 199; Lachenmann: Wiegenmusik; Scriabin: Pianosonate nr. 10 op. 70; Schönberg: Pianosuite op. 25. Challenge CC 72562 (67’36”). 2010
Wat een interessant programma. Het maakt de titel Linkages (Aaneenschakelingen, Koppelingen) op boeiende wijze waar en brengt een boeiende eenheid in verscheidenheid. Het is goed dat nadrukkelijk de jaartallen zijn vermeld waarin de gespeelde werken ontstonden, alleen mag men niet verwachten dat die een duidelijke rechte muzikale ontwikkelingslijn laten horen. Want ga maar na:
De hier gehanteerde periode strekt zich uit van 1861 (Wagner) tot 1963 (Lachenmann). Je vraagt je dan onwillekeurig af wie verder nog belangrijke bijdragen aan de pianoliteratuur leverde, vooral welke specifieke pianocomponisten in gedachten komen. Beginnend in Rusland denk je dan vooral aan Rachmaninov, in mindere mate aan Tchaikovsky; in Scandinavië komt Grieg in gedachten, in Frankrijk Fauré, Debussy en Ravel, in Spanje Albeniz en Granados, in Hongarije Bartók.
Alle –ismen vieren hoogtij, te beginnen met nationalisme (de verwerking van het nationale muziekeigen), later impressionisme, expressionisme en wat dies meer zij. Er is dus materiaal genoeg voor vervolgprogramma’s door Tchiba wanneer dit eerste schijfje goed verkoopt.
Laten we intussen blij zijn met wat hij nu als stimulerend moois te bieden heeft. Om te beginnen is het knap hoe de pianist zich heeft ingeleefd in zes haast totaal verschillende klankwerelden van de gedegen laatromantische Brahms via de suggestieve Wagner, de bijna tot stilte verstommende impressie van Liszt, de sfeervolle Lachenmann, de buitenaardse vreugde uitstralende Scriabin tot de verfijnde twaalftonerij van Schönberg.
Tchiba mag dan misschien niet steeds de best voorhanden magistrale interpretaties van een aantal voorgangers en specialisten evenaren, zijn hoogst intelligente, overdachte en stijlvolle spel bezit gevoel voor subtiele dynamische en kleurschakeringen. In ieder geval lokt hij de luisteraar in zijn belevngswereld.
Helemaal nieuw zijn de hier gespeelde onbekendere stukken niet. Wagners Albumblatt in As ‘Ankunft bei den schwarzen Schwänen’ was er al als deel van een recital door Florence Delaage (Indésens INDE 020) en eentje van Gerhard Oppitz (RCA 09026-61843-2). Van Lachenmanns Wiegenmusik bestaat ook een door hemzelf bij het Ensemble Modern gedirigeerde versie voor grotere bezetting op Montaigne MO 782075. Andere voorbeelden spaar ik u.